Windows Server işletim sistemli sunucular için Bare Metal Recovery (BMR) kavramı bu gün her zamankinden daha fazla kullanılıyor. Çünkü fiziksel sunucu donanımı veya ana işletim sistemi seviyesinde yaşanabilen hataları düzeltmek, çoğu zaman uygulama seviyesinde yaşanabilen hataları düzeltmek kadar kolay olmuyor.
Ortamınızda çalışan SQL Server hizmetinde yaşanan problem için veri tabanı yedeğinizi dönmek, dosya sunucusu üzerinde yanlışlıkla silinen bir grup dosyayı kurtarmak, çalışmayan Web servislerinizi tekrar ayağa kaldırmak için yapılandırma yedeğinizi geri yüklemek günümüzde oldukça kolaydır. Ancak örneğin SQL Server hizmeti veren bir fiziksel sunucuda mainboard (ana kart) veya cpu board (işlemci kartı) seviyesinde yaşanan bir donanım arızası sonrasında sunucunun kapanması veya Web servislerinizi çalıştıran ana işletim sisteminde meydana gelen kalıcı bir hasarın hızlıca düzeltilmesi maalesef o kadar kolay değildir. Bir de söz konusu sistemler Failover Cluster veya muadili biri Yüksek Erişilebilirliközelliğiyle desteklenmemişse, elinizde yedekler olsa dahi yeni bir sunucu hazırlayıp yedekleri dönmeniz düşündüğünüzden daha uzun sürebilir.
Windows Server işletim sistemleri için ücretsiz olarak gelen Windows Server Backup, daha yetenekli System Center Data Protection Manager veya diğer üçüncü parti araçları kullanarak Bare Metal Recoveryamaçlı yedekler alabilir, yıkıcı arıza durumlarında sunucunun yeniden inşası sürecini hızlandırabilirsiniz.
Bu makale serisinde Bare Metal Recovery konusunu derinlemesine inceliyoruz. Ayrıca Windows Server Backup ve System Center Data Protection Manager ile Windows Server 2012 BMR yedeklemesinin nasıl yapılacağı ve gerekli durumlarda nasıl geri yükleneceği konularını adım adım ele alıyoruz. Serinin diğer bölümlerine aşağıdaki bağlantılar üzerinden ulaşabilirsiniz.
Windows Server – Bare Metal Recovery Nedir?
Windows Server Backup İle Bare Metal Recovery Yedekleme Nasıl Yapılır?
Data Protection Manager ile Bare Metal Recovery Yedekleme Nasıl Yapılır?
Windows Server Bare Metal Recovery Yedeği Nasıl Dönülür?
Bare Metal Recovery Nedir?
Bare-metal restore olarak da bilinen Bare Metal Recovery, problem yaşanan sunucu için veri kurtarma ve hızlı yeniden inşa sağlayan bir yedekleme ve geri dönüş tekniğidir. Bare Metal Recovery‘nin en önemli karakteristik özelliği Restore yapılacak hedef sunucu üzerinde herhangi bir yazılım veya işletim sistemi ön gereksinimine ihtiyaç duymamasıdır. Bir başka ifadeyle; Windows tabanlı sunucunuz için zamanında almış olduğunuz Bare Metal Recovery yedeğini, o an hızlıca temin edebildiğiniz ve farklı donanım özelliklerine sahip bir fiziksel sunucu üzerine dönebilirsiniz. Hatta dönüş yaptığınız hedef sistem bir Sanal Makine bile olabilir.
Windows Server Bare Metal Recovery yedeklerini gerekli durumlarda farklı donanım özelliklerine sahip sunuculara (raid sürücülerine dikkat ederek) veya sanallaştırma platformları üzerine dönebilirsiniz.
Çıplak bir sunucu üzerine dönülen Bare Metal Recovery yedeği, beraberinde bir işletim sistemi ve o işletim sistemi içindeki uygulamaları (çoğu durumda verileri) hızlıca erişilebilir hale getirir. Hani şu aldığımız sunucu imajını farklı bir donanıma dönebiliyoruz argümanı vardı ya, hah işte Windows Server Bare Metal Recovery, Windows Server işletim sistemleri için tam olarak bunu sağlıyor. Üstelik tercih ettiğiniz araca göre ücretsiz olarak.
Bare Metal Recovery Korumasına İhtiyacınız Var mı?
Bu sorunun cevabı ilk bakışta “Hayır” gibi görünebilir ancak ortamınızdaki Windows tabanlı sunucular için Bare Metal Recovery yedeklemesine ihtiyacınız olup olmadığı tamamen iş gereksinimlerinize ve kuruluş politikalarınıza bağlıdır.
Sunucu donanımları ve işletim sistemleri genelde üzerlerinde çalışan uygulama ve servisler için vardır. Yani BT yapılarında asıl amaç sunucu donanımlarını ve işletim sistemlerini ayakta tutmaktan ziyade o sunucu donanımı ve işletim sistemi üzerinde çalışan/barınan uygulamaları, servisleri veya verileri ayakta tutmaktır.
Organizasyonunuzdaki bir serviste kalıcı hasar oluştuğunda ne kadar sürede ayağa kaldırılabiliyor? BT ekibinizin servisi yeniden ayağa kaldırabileceği süre ile şirketinizdeki iş birimlerinin beklentisi örtüşüyor mu?
İş-kritik uygulamalarınızı zaten (muhtemelen) bir yedekleme çözümüyle düzenli olarak yedeklediğiniz için, uygulama seviyesindeki bir problemde geri dönüş (kurtarma) hızlı ve kolay olur. Ama işletim sistemi ve sunucu donanımı seviyesinde kalıcı bir arıza yaşandığında ise kurtarılması gereken daha fazla bileşen vardır. Bu durumda sunucu donanımı ve işletim sistemi yanında ayrıca uygulamanın da kurtarılması için neler gerektiği önem kazanır çünkü yüksek ihtimalle tamamını yeniden kurmak ve yapılandırmak gerekecektir. Böyle bir durumda Bare Metal Recovery ile her şeyi hızlıca ayağa kaldırıp son uygulama yedeğini dönerek sistemi güncel haliyle başlatmak ciddi anlamda zaman kazanmanızı sağlar.
Öte yandan ortamdaki uygulama veya servisleri belirli Yüksek Erişilebilirliközellikleri ile zaten aktif/aktif veya aktif/pasif olarak yedekliyorsanız, Bare Metal Recovery gibi bir çözüme gereksiniminiz daha azdır. Ama yine de işi sağlama almak ve belki daha büyük felaketlere karşı tedbir teşkil etmesi açısından belirli dönemlerde BMR yedeği tutmak isteyebilirsiniz.
Anlaşılacağı üzere bu konuda bir karara varmak için kuruluşunuzun mevcut yedekleme sistemi ve yedekleme politikaları belirleyicidir. Ancak belirli aralıklarla alınan ve yaşam süreleri boyunca saklanan Bare Metal Recovery yedeklerini biz her zaman tavsiye ederiz.
Windows Server Bare Metal Recovery
Windows Server Bare Metal Recovery, işletim sistemi yedeklemesi ve geri dönüşü için tercih edilir. Bare Metal Recovery, işletim sistemi ve uygulamaları yeniden kurmaya gerek kalmadan sunucu bütünüyle ayağa kaldırmayı sağlar. Hatta çoğu durumda (ve tabi eğer mümkünse) verileri de geri yükleyerek tam ve hızlı bir kurtarma işi gerçekleştirebilir.
Yedekleme sırasında VSS‘den (Volume ShadowCopy Service) destek alır. Bu nedenle hem işletim sistemi hem de üzerinde çalışan birçok uygulama için tutarlı (consistent) bir yedekleme mümkün olur. Bu, geri dönüş ile yeniden inşa edilen işletim sistemi ve uygulamalar için yüksek kurtarma başarısı demektir.
Windows Server sürümlerinde çeşitli araçlarla kullanılabilen Bare Metal Recovery yedekleme özelliği temelde aşağıdaki önemli Windows Server disk birimlerini yedekler ve ihtiyaç halinde geri döner.
- System Volume
- Cluster Database (varsa)
- Hyper-V Components (varsa)
- Registry
- System State
- Master boot record
- Data Volumes (opsiyoneldir)
Windows Server Bare Metal Recovery, çıplak sunucuyu boot etmek için Windows PE 'den (Windows Preinstallation Environment), BMR yedeğini dönmek için ise Windows RE 'den (Windows Recovery Environment) faydalanır. Bu araçlar bütünleşiktir, ayrı ayrı kullanmanız gerekmez.
Temel Özellikleri
- İşletim sistemi yedeklemesi ve geri dönüşü için tercih edilir.
- VSS tabanlı yedek alır.
- İşletim sistemi ve çoğu zaman uygulama tutarlıdır.
- Gerekli durumlarda sunucuyu bütünüyle yedekleyip hızlıca geri dönerek ayağa kaldırabilir.
- Alınan yedekleri donanım bağımsız olarak farklı sunuculara dönebilir.
- UEFI tabanlı sistemleri destekler.
- Sanal Makineler üzerine dönülebilir.
- Windows PE ve Windows RE ‘den destek alır.
- Geri dönüş işlemi Windows kurulum medyasından başlatılabilir.
- Yedekleme için Windows Server Backup aracı ile ücretsiz kullanılabilirken, System Center Data Protection Manager ve diğer üçüncü parti araçlar ile de kullanmak mümkündür.
Yaygın Bare Metal Recovery Araçları
Windows Server Backup
Windows Server Backup aracı Windows Server işletim sistemi sürümleri içinde yerleşik olarak gelir. Ücretsizdir. Kullanmadan önce Feature olarak yüklenmesi gerekir.
MMC tabanlı olarak çalışır. Tek seferlik veya zamanlanmış yedekler alabilir. Bazı durumlarda işletim sistemi açıkken geri dönüş (Recover) işlemleri yapabilir ancak Bare Metal Recovery için dönülecek işletim sisteminin kapalı olması ve çıplak sunucunun Windows kurulum medyasıyla açılıp Windows Recovery Environment 'ın kullanılması gerekir.
Tam (full) veya Değişen (incremental) yedekler alabildiği gibi tüm sunucuyu veya sunucunun belirli bölümlerini ayrı ayrı yedekleyip geri dönebilir.
Klasör bazlı, Volume bazlı veya uygulama bazlı (Hyper-V gibi) yedekler alabilir.
Ve en önemlisi Bare Metal Recovery için System State ile birlikte yedek alıp gerektiğinde istediğiniz dizine çıkartabilir.
System Center Data Protection Manager
System Center yönetim ailesinin sunucu ve uygulama yedekleme çözümü olan Data Protection Manager, Windows tabanlı sunucular için Bare Metal Recovery amaçlı yedek almayı tam olarak destekler. Gerekli durumlarda Bare Metal Recovery yedeklerini uygun dizinlere açarak Recover işleminde kullanılmak üzere hazır edebilir.
Bazı Üçüncü Parti Araçlar
Windows Server işletim sistemleriyle uyumlu şekilde çalışan çeşitli yedekleme yazılımları da Bare Metal Recovery için destek sunar. Bunlardan bazılarını aşağıda görebilirsiniz.
- HP Data Protector
- Symantec Backup Exec
- Symantec Netbackup
- IBM Tivoli
Serinin Diğer Bölümleri
Windows Server – Bare Metal Recovery Nedir?
Windows Server Backup İle Bare Metal Recovery Yedekleme Nasıl Yapılır?
Data Protection Manager ile Bare Metal Recovery Yedekleme Nasıl Yapılır?
Windows Server Bare Metal Recovery Yedeği Nasıl Dönülür?