Ocak 2012′de çıkan FreeBSD’yi yeni inceleme fırsatı bulabildim. FreeBSD unixler içinde, Unixlerin babası şeklinde tabir edilebilecek kadar sağlam ve stabil işletim sistemlerinden biridir. Bildiğiniz üzere MacOS’ta FreeBSD kernelini kullanmaktadır. Versiyon 9 ile bir sürü yeni ilaveler yapılan FreeBSD işletim sistemi daha güzel kurulum arayüzleri ile karşıma çıktı. Kurulum adımlarında yapılması gereken işlemleri gözle görülür seviyede azaltmışlar. Program kulumu zaten iyi denilecek seviyedeydi dahada iyi hale getirmişler. Sistemin update işlemleri çok basit ve dahada güzelleştirilmiş. J
Bugün sizlerle paylaşmak istediğim konu FreeBSD içindeki en meşakkatli konulardan biri. Disk Yönetimi. Disk ilavesi, partition yapılandırma, mount işlemleri. Windows’ta birkaç tık ile yaptığımız işlemlerin FreeBSD tarafında kolaylıkla yapılmasını anlatmayı hedefliyorum. Özellikle varolan partition’ları silmek için gerekli komutları burada paylaşmıyorum. Çünkü istenmeyen bir diski silerek sisteme zarar verilme ihtimali mevcut.
Konuyu 4 başlıkta toparlamak gerekirse,
1- Diskin device olarak görüntülenmesi
2- Partition oluşturma
3- Mount etme
4- Otomatik mount ile sistem açılışında diskin tanınması
Benim seneryomde FreeBSD kurulu olan Squid Proxy sunucunuzun üzerine 20GB’lık ikinci diskin montajını yaptık. Varolan disk ve partitionlarımızı incelediğimizde hangi disklere sahibiz onları görebileceğiz. Daha sonra yeni gelen diski inceleyeceğiz. Ilk olarak aşağıdaki komutu veriyoruz,
bpoyraz# gpart show
Gelen ekran yukarıdaki şekilde olacaktır. Zaten tek disk olduğundan da0 olarak görebiliyoruz. Yeni diski ise FreeBSD’nin fiziksel olarak hangi Device olarak gördüğünü anlamak için aşağıdaki komutu veriyoruz.
bpoyraz# Dmesg | grep da
Karşımıza gelen ekran şu olacaktır,
Bu ekrandaki da1 yeni diskimiz. FreeBSD’de diskler da* ile başlamaktadır. Bu da sonrası diskin sıra numarası ile devam eder. Diskimizi sorunsuz görebiliyorsak, artık volume oluşturabiliriz demektir. Hemen bir volume oluşturalım. Tüm diski bir volume yapabilirsiniz. Volume’ler üzerine partition oluşturarak devam edeceğiz. Volume oluşturmak için gerekli komutu verelim, Ben tek volume oluşturacağım.
bpoyraz# gpart create –s gpt da1
Volume oluşturuldu, Şimdi disk durumumuzu görelim,
bpoyraz# gpart show
Görüldüğü üzere ikinci => satırında da1 device kodu ile 20GB’lık bir drive mevcut. Bu device üzerine partition oluşturup mount ederek kullanmaya başlayabiliriz. Farkettiyseniz disk GPT olarak tanınmış. GPT ile MBR farkını http://www.bilgehanpoyraz.com/?p=1048 linkinden öğrenebilirsiniz.
Şimdi Disk Partition oluşturme işine başlayalım. Diyelimki 10GB’lık 2 partition tanımlayacağız. İlk 10GB için aşağıdaki komutu veriyoruz,
bpoyraz# Gpart add –s 10G –t freebsd-ufs da1
Bu komut da1 diski üzerine da1p1 isimli ilk partition’u oluşturdu. İsteğimiz üzere bu partition 10GB oldu. Şimdi kalan 10GB’lık alana bir partition daha oluşturalım. Kalan alan 10GB olduğu için boyut vermeye gerek kalmıyor. Ayrıca boyut vermeden tüm diski kullanmak isterseniz bu komut ile yapabilirsiniz.
bpoyraz# gpart add -t freebsd-ufs da1
Kalan alanada da1p2 isimli yeni bir partition açmış olduk. 2 adet 10GB’lık, toplamda 20GB alanımız oldu. Görelim,
bpoyraz# gpart show
Artık bu partitionları formatlayarak kullanabiliriz. Fomatlamak için öncelikle yeni partitionların device isimlerini kullanacağız. Yeniden görmek isterseniz aşağıdaki gibi görebilirsiniz,
bpoyraz# ls -al /dev/d*
da1 diski üzerindeki p1 ve p2 bizim yeni partitionlarımız. Şimdi bu partitionları file sistem olarak formatlamak için aşağıdaki komutu veriyoruz,
bpoyraz# newfs /dev/da1p1
aynı işlemi diğer partition içinde yapıyoruz,
bpoyraz# newfs /dev/da1p2
Artık 2 adet formatlanmış file sistemimiz var. Bu sistemleri Mount etmeden kullanmamız haliyle mümkün değil. Aslında durum Windows sistemlerde de böyle. Harf atama işi Windows sistemlerde Mount etme işidir. Unix karşılığı budur. Artık mount diskleri ederek kullanabiliriz. Ben Mount işlemini / lokasyonuna iki adet klasör açarak bu klasörler altına bağlamayı uygun gördüm. Ama gereksinimle doğrultusunda istenilen klasör altına bağlayabilirsiniz.
bpoyraz# mkdir -p /part1
bpoyraz# mkdir -p /part2
Klasörler hazır. Mount komutunu veriyoruz,
bpoyraz# mount /dev/da1p1 /part1
bpoyraz# mount /dev/da1p2 /part2
şimdi cd /part1 yada cd /part2 diyerek ulaştığınız alanlar yeni partition’lar olacaktır. Bu partitionlar sunucuyu yeniden başlattığınızda maalesef kaybolacaktır. Kaybolmamaları için bir işlem daha yapmak gerekiyor. Bunu şu şekilde yapabiliriz,
Bu iş için ee isimli editoru kullanabilirsiniz. VI’dan daha insancıl bu editor sizinde çok hoşunuza gidecektir. /etc/fstab dosyasını açalım ve aşağıdaki iki satırı ilave edelim,
bpoyraz# ee /etc/fstab
/dev/da1p1 /part1 ufs rw 1 1
/dev/da1p2 /part2 ufs rw 1 1
Yeni mount Drive’ları ve eski diskleri aşağıdaki komut ile görebilirsiniz.
bpoyraz# Df –H
Bu komut sonrasında sisteme tanımlı tüm diskleri görebilirsiniz. Bu işlem ile disk işlemlerini bitirmiş oluyoruz. Daha öncede belirttiğim gibi. Disk silme işini sizlerle paylaşmıyorum. Eğer bu konuda uzman değilseniz çalışmakta olan sisteme zarar verebilirsiniz.
Kolay gelsin.