System Center Configuration Manager 2012 R2 ile Application Catalog rolümüzün kurulum ve konfigürasyonu nu inceleyeceğiz. Application Catalog, kullanıcılarımız web browserlar aracılığı ile edinilmek istediği yazılımları bu web servis üzerinden talep ederek kendi kullanımlarında bulunan PC lere yükleyebilmelerine olanak sağlıyan rolümüzdür.

Application Catalog, yaptığımız software deployment işleminin bir nevi web servis üzerinden gerçekleştirilebilir halidir.

Buradaki tek fark istemciler web browser aracılı ile Application Catalog üzerinde bağlantı kurar ve edinmek istedikleri uygulamalar için request oluştururlar. Bu istekler sistem yöneticisine ulaşır ve yönetici bu isteği onaylıyarak kullanıcının bu uygulamayı kurmasına olanak verir.

Artık rollerimizin kurulumunu ve yapılandırmasına başlıyalım…

Öncelikle SCCM 2012 R2 Management penceremizden Administration konsolumuza geliyoruz. Burada bulunan Site Configuration > Servers and Site System Roles‘ a geliyoruz. Sonrasında Primary Site üzerinde sağ click yaparak Add Site System Rolesdiyoruz.

Karşımıza gelen System Role Selection kısmında bulunan Application Catalog Web Service Point ve Application Catalog Website Point rollerimizi seçerek devam ediyoruz.

Application Catalog Web Service Point rolümüzün yapılandırmasını yapacağız. Tavsiyem sizlere Web Service ile Website rollerinin ikisinide Default Web Site altında barındırmayın, bende bunun için Website point rolümü farklı bir Website altında barındıracağım.

Not : Web Service Point rolünüzü Default Web Site altında barındırmalısınız mutlaka…

IIS Website kısmında Default Web Site‘ ı belirtiyoruz, sonrasında bu website altında çalışıtırılacak olan Web Application’ ımızı belirmeliyiz bu kısımdaCMApplicationCatalogSvc yazılarak web application’ ımızın ismini belirtiyoruz.

Alt kısımda bulunan Web Service noktasının Application Catalog Website noktası ile iletişimde kullanıcağı protokolü ve bu iletişimin şifrelenip şifrelenmedenmi gerçekleştirileceğini belirtmeliyiz. Bu kısım opsiyeneldir. Default olarak HTTP ve 80 olarak tanımlı gelmektedir. Siz politikanıza göre kullanılacak olan protokol ve port’ u düzenleyebilirsiniz.

Application Website Point rolümüzün yapılandırmamızda Site System Server kısmında bu rolümüzün kurulu olduğu sunucumuzu belirtiyoruz. IIS Website kısmında farklı bir Website üzerinde barındıracağımdan dolayı İlk önce IIS üzerinde Catalog Web Site oluştumalısınız, sonrasında bu kısımda oluşturduğumuz website ismini belirtmeliyiz, sonrasında Web application name bu site üzerinden çalışacak olan web application’ ımıza isim veriyoruz. CMApplicationCatalog olarak girmelisiniz.

Alt kısımda bulunan Allowed connections kısmında bu web servisimize erişim sağlıyacak istemcilerin hangi protokol ve port üzerinden geleceklerini belirtmeliyiz. Ben ayarlarımı yukarıdaki gibi gerçekleştirdim sizlerde bu şekilde devam edebilirsiniz.

Application Catalog Website Point rolümüzün erişiminde istemcilerimizin göreceği Organizasyon ismimizi ve website’ ın tema rengini belirliyoruz.

Application Catalog rollerimizin kurulumu ile yapılandırmasını gerçekleştirdik, bu pencerede Close diyerek role ekleme sihirbazımızı kapatıyoruz.

SMSAWEBSVC.log dosyamızı kontrol ediyoruz ve başarılı bir şekilde kurulup yapılandırıldığını görebiliyoruz.

Yapılması gereken Client Settings konfigürasyonumuzda son bir ayarlama bulunuyor. Bunun için Client Settings özelliklerine geliyoruz, burada Computer Agent adımında bulunan Default Application Catalog website port‘ da Set Website diyoruz. Burada iki farklı seçenek var eğer default kurulum ve yapılandırma yaptıysanız Select Application Catalog Website Point seçeneğinden SCCM sunucuzu seçebilirsiniz. Benim gibi farklı bir Website üzerinden barındırıyorsanız Specify a URL seçenğini seçmelisi ve belirlediğiniz http://websitename.domain.local:port bilgilerinizi girmelisiniz.

Bir diğer adım Add default Application Catalog website to Internet Explorer trusted sites zone. Kısmında belirtdiğimiz Application Catalog Website adresimizin Internet Explorer üzerinde güvenli alan olduğunu belirtmek için Yes diyoruz.

Gereken ayarlamaları yukarıdaki gibi gerçekleştirdikden sonra bu şekilde kaydediyoruz.

Artık istemcimiz üzerinden erişim sağlıyalım…

Web Browser üzerinden erişim sağlıyoruz ve Application Catalog’ umuzun sorunsuz bir şekilde geldiğini görüyoruz.

Böylelikle istemcilerimiz kurulumunu gerçekleştirmek istedikler applicationları seçerek istek oluşturabilirleceklerdir.

Umarım sizlere faydalı olacaktır…

Windows Server 2012 R2 Work Folders serimize kaldığı yerden devam ediyoruz. Bir önceki yazımızda Work Folders Sync Share işlememelerimizi gerçekleştirmiştik. Şimdi Senkronizasyon paylaşımlarımızı istemciler üzerinde kullanım için yapılandıracağız.

Evet, arkadaşlar domain ortamımızda bulunan Windows 8.1 Client’ ımız üzerindeyiz. Work Folders yapılandırmamızı gerçekleştirmek için Startüzerinde sağ click yapıyoruz ve açılan menüden Control Panel’ e geliyoruz.

Control Panel içerinde Work Folders’ a geliyoruz. Böylelikle artık client’ ımız üzerinde yapılandırmamıza başlıyoruz.

Work Folders içerisine Set up Work Folders’ a  geliyoruz ve yapılandırmaya başlıyoruz. Burada işlemleri adım adım gerçekleştireceğiz. Bir diğer client konfigürasyonumuzu GPO ile gerçekleştireceğiz.

Karşımıza gelen bu yapılandırma penceresinde, Sync Share ‘ imizi oluştururken User Folder Structure adımında belirtiğimiz User alias yahut User alias@domain yapılandırmada belirlediğimiz şekilde Kullanıcı adı veya Kullanıcı Adı@domain şeklinde bilgilerimizi giriyoruz veya alt kısımda bulunan Enter a Work Folders URL instead linkini kullanarak yapılandırma yapabilirsiniz. Ben Work Folders URL bilgisini belirterek kuruluma devam ediyorum.

Work Folders URL penceremizde IIS üzerinde eklediğimiz binding name’ imizi giriyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz. Kullanıcı bilgilerini otomatik olarak algılayacaktır.

Work Folders Sunucumuzun binding name’ ini belirttikten sonra karşımıza gelen Retrieve work data penceresi yetkimizin bulunduğu work folders’ ımızı ve içerisinde bulunan datayı keşfediyor. Bu işlem bir kaç dakika sürebiliyor.

Introducing Work Folders penceremizde sync share folder’ ımızın barındırılacağı lokasyonu belirliyoruz. Burada default olarak “C:\Users\username\Work Folders” lokasyonunda oluşturulmakta, tabi ki bu lokasyonuChange diyerek değiştirebilirsiniz. Fakat bu pencereden oluşturulacak olan path’ i değiştirdikten sonra bir daha değiştirmezsiniz. Ben bir değişiklik yapmadan Next diyerek devam ediyorum.

Security Policies penceresinde work folderslarınızı güvenliği açısından sağlanılan güvenlik kurallarını kabul etmemiz gerekiyor. Bu pencerede work folderslar içerisinde bulunan datanın şifrelene bilirliği, Erişimlerin şifre korumalı olarak saklanılabileceğini ve Work Foldersların erişimlerinin sağlandığı cihazların herhangi bir sorundan ötürü kaybedilmesine karşı dataların güvenliğinin bu politikalar aracılığı ile sağlanacağı belirtilmektedir.

Bunun için belirtilen kuralların work folderslar üzerinde erişim sağladığımız client üzerinde kabul etmek için I accept these policies on my PC kutucuğunu işaretliyoruz ve Set up Work Folders diyoruz.

Work Folders has started syncing with this PC penceresinde Work Foldersların arka planda senkronizasyon işlemini gerçekleştirdiği ve Work Folders erişimini sağladığımız cihazlarımız üzerinde yapılan işlemlerin datalarımızın barındırıldığı sunucular üzerinde gerçekleştirildiğini belirtilmektedir. Bu pencerede Close diyerek çıkıyoruz artık.

Client’ ımız üzerinde Work Folders kurulumunu gerçekleştirdikten sonra Control Panel > Work Folders’ a geldiğiniz zaman Work Folders sunucumuzun üzerinde bulunan boş alanı, Son senkronizasyon zaman gibi bazı bilgileri görebilirsiniz.

Work Folders yapılandırmamızda konumlandırılacağı path’ i default olarak bırakmıştık. Gördüğünüz üzere konumlandırması “C:\Users\UserName\Work Folders” yapılandırma da belirlediğiniz lokasyonlardan bu Sync Share folder’ ınıza erişebilirsiniz.

Work Folders Sunucumuza geliyorum. Burada yeni bir Sync Share oluştururken belirttiğim folder’ın içerisine geliyorum ve work folders’ a bağlantı kuran userlar adına oluşturulan folderları göreceksiniz. Kullanıcıların kişisel data bilgileri kendi folderlarının içerisinde barındırılmaktadır.

Evet arkadaşlar, Clientlar üzerinde Work Folders yapılandırmamızı manuel olarak gerçekleştirdik. İlerleyen makalelerimizde GPO ile yapılandırma ve monitoring işlemlerini gerçekleştireceğiz.

Umarım sizlere faydalı olacaktır.

SC Configuration Manager 2012 R2 üzerinde, eski sürümlerinde de gerçekleştirdiğimiz Application Deployment işlemlerini gerçekleştireceğiz. System Center ürün ailesi üzerinde bakarsanız, beraberinde gelen bütün roller doğru kullanıldığında insan yükünü azaltarak, kullanıcı hatalarını tolere ederek bütün IT operasyonlarını sıfır hata ile gerçekleştirmemize olanak sunmayı hedeflemektedir.

Application Deployment işlemleri ile belirlediğiniz Device Collection lar üzerinde uygulamaları otomatik olarak kurabilir veya kullanıcılara dağıttığımız uygulamaları erişilebilir kılarak dilediklerinde kurabilmelerini sağlayabilir, Upgrade ve Uninstall işlemlerini gerçekleştirebiliriz.

Bu uygulamamızda Adobe Reader X10 MSI paketini client’ ımıza dağıtacağız…

İlk olarak dağıtımını yapacağımız MSI paketimizi SC COnfiguration Manager 2012 R2 Management konsolumuz üzerinden ekliyeceğiz. Software LibraryüzerindeApplications altın ben dağıtımını yapacağım farklı uygulamalarım için folderlar oluşturuyorum. Tabi sizler oluşturmak zorunda değilsiniz fakat karışıklığı önlemek için folder yapışınızı kullanmanızda fayda var. Burada Adobe klasörümün üzerinde sağ click >Create Application diyoruz.

Karşımıza gelen sihirbazda ilk adım General dır. Burada iki farklı seçenek bulunur ilkiAutomatically detect information about this application from installation filesburada karşınıza Type kısmında default olarak Windows Installer (*.msi file) seçeneği gelir ve sccm üzerinde standard olarak gelen MSI dağıtım şablonunu kullanır.

Alt kısımda bulunan Manually specify the application information seçeneği kullanılarak kurulumun yapılacağı yeni bir şablon düzenleyebilirsiniz. Ben örnek olması amacı ile ilk seçeneğimizi kullanacağım. Location kısmında MSI paketimizin bulunduğu path’ i belirtmeliyiz fakat unutulmaması gereken husus bu path’ in bir Network Patholması gerekmektedir ve bu path üzerinde Shared Permissions Everyone kullanıcısının Read hakkı olması gerekmektedir. Paketimizi ekledikden sonra artık bir sonraki adıma geçiyoruz.

Import Information penceresinde eklediğimiz application’ ımız başarılıbilir şekilde ekliyerek bu application’ ımız için bir ürün kodu ürettiğini görebiliyoruz. Bu pencerede Next diyerek bir sonraki adıma geçiyoruz.

General Information sekmesinde artık application ımızın kurulum parametrelerini ve kurulum bilgilerini belirliyoruz. Yukarıda işaretlediğim ilk bölüm üzerinde dağıtımını yaptığımız uygulamamızın ismini, kim tarafından eklendiğini ve sürümü gibi bilgileri belirtiyoruz. Orta kısımda application’ ımızın kurulumu için gereken MSIEXECuygulamamızın geldiğini ve yanında iki parametre oluştuğunu görüyoruz. Bunlar /i (install) ve /q (quite) dır. Bu parametreler msi paketimizin kurulumunu başlatır ve ekrena bir window açmadan sessiz olarak kurulmasını sağlıyacaktır.

Burada gördüğünüz Run installation program as 32-bit process on 64-bit clientskutucuğu application’ ının 64 Bit clientlar üzerinde 32-Bit bir yazılım gibi kurulmasını sağlar. Install behavior kısmında bu kurulumun kullanıcı veya istemci bazında kurulmasını belirleyebilirsiniz.

Ben ayarlarımı yukarıdaki gibi gerçekleştirdim ve bir sonraki adıma geçiyorum.

Application’ ımızı başarılı bir şekilde ekledik. Artık sihirbazımızdan Close diyerek çıkıyoruz.

Eklediğimiz Application’ ımızın üzerinde Properties’ e geldiğinizde buradan bağzı düzenlemelerde gerçekleştirebilirsiniz. Örnek vermek gerekirse Deployment Types kısmına geldiğiniz, eklemiş olduğunuz MSI paketinizi görürsünüz. Bu paket üzerinde Edit diyerek açılan paket özelliklerinde Requirements sekmesinden kurulum yapılacak olan istemci bilgisayarlarında bulunması gereken şartlar ekleyebilirsiniz. Ben bir değişiklik yapmıyorum özellikler kısmında.

Unutmamalısınız ki dağıtımını yapacağınız her Paket, Uygulama, OSD vb. için oluşturduğunuz içerikleri dağıtımın noktası (Distribution Point) içerisine eklemelisiniz. Ben yukarıda application’ ımı dağıtımın noktama ekledim. Başarılı olarak eklendiğini görmek için Content Statusüzerinde Success olarak gerçekleştiğini görmelisiniz.

Application’ ım üzerinde artık clientlarıma dağıtmaya başlıyorum. Bunun için uygulamamı seçtikten sonra Deploy diyorum. Açılan sihirbazımda ilk olarak dağıtımı yapacağımCollection‘ ımı belirtmem gerekiyor. Burada Collection kısmında Browse diyerek uygulamamı dağıtacağım kümemi seçiyorum ve bir sonraki adıma geçiyorum.

Content sekmesinde dağıtımı yapacağımız dağıtım noktamızı belirtmemiz gerekiyor, fakat biz application’ ımız için bir dağıtım noktası belirlemişdik bunun için dağıtım noktamız otomatik olarak geldi. Tabiki bununla beraber farklı dağıtımın noktalarını ve dağıtım gruplarınıda ekliyebilirsiniz. Burada dağıtım noktamı belirledik den sonra bir sonraki adımımıza geçiyoruz.

Deployment Settings kısmında belirlememiz gereken iki seçenek var .Action kısmında Install diyerek kurulumunu, Uninstall diyerek mevcut uygulamanın kaldırılmasını sağlıyacak aksiyonu belirliyoruz. Biz kurulum gerçekleştirdiğimiz için Install diyorum.Purpose kısmında da aynı şekilde uygulamanın kurulumunu kullanıcaya bırakabilir veya hiç kullanıcıya bırakmadan işlemi gerçekleştirebiliriz. Ben Required diyorum ve kullanıya bırakmadan kurulmasını sağlıyorum.

Scheduling kısmında application kurulumunun zamanlamasını belirleyebilir veya nezaman erişilebilir olduğunu belirleyebilirsiniz. Installation deadline kısmında As soon possible after the available time‘ ı seçerek devam ediyoruz.

User Experience sekmesinde User notifications kısmında kurulum sırasında yapılan işlemlerin Software Center üzerinde görünürlüğünü veya gizliliğini ayarlıyabilirsiniz. Ben yapılan bütün işlemlerin görünmesini istediğimden Display in Software Center and Show all notifications ‘ ı seçiyorum.

Bu penceremizde gereken notification ayarlarımızı gerçekleştirdikden sonra Next diyerek bir sonraki adıma geçiyoruz.

Alerts kısmında kurulum sırasında belirli alertler oluşturmasını isteyebilirsiniz. Genelde production ortamlarında alertler oluşturmak önemlidir. Sizlerde bu alertleri bu pencerede oluşturabilirsiniz. Ben bir uyarı oluşturmasını istemiyorum şimdilik ve bir değişiklik yapmadan devam ediyorum. Ve Deploy işlemimi tamamlıyorum.

Artık dağıtımı yaptığım istemcilerim üzerinde Software Center üzerinde uygulamamızın download edildiğini ve otomatik olarak kurulduğunu kontrol edelim.

İstemcimizin üzerinde Software Center’ a geldiğimizde application ımzın download edildiğini görebiliyoruz. İndirme işlemi tamamlandıktan sonra kuruluma başlayacaktır.

Kurulum işlemimiz başarılı bir şekilde gerçekleştiğini Installed Software sekmesinde görebiliyoruz. Böylelikle istemcilerimize otomatik olarak application dağıtım işlemimizi gerçekleştirmiş olduk.

Evet, arkadaşlar SC Configuration Manager 2012 R2 sürümü üzerinde Application Deployment işlemimizi gerçekleştirmiş olduk, buna benzer şekilde uygulamalarınızı dağıtabilir üzerlerinde değişiklikler gerçekleştirebilirsiniz.

Bu sayede Site üzerinde bulunan, erişim sağlanılan her noktaya her cihaza ve her istemciye uygulamalarınızı dağıtabilir ve kaldırabilirsiniz.

Umarım sizlere faydalı olacaktır…

Bu makalem de Citrix üreticisinin Load Balancer (ADC) çözümü olan Netscaler ürün ailesinin temellerini ve modeler arası farklılıkları sizlerle paylaşıyor olacağım. Ardından VPX ürünü kurulumu ve temel erişim ayarlarını ve lisanslamasını gösteriyor olacağım.

Öncelikle Netscaler ürünü Load Balancer özelliğinin yanı sıra, Web Application Firewall, Access Gateway ve SSL VPN Server rolleri ile de ön plana çıkmaktadır.

Netscaler ürünü VPX, MPX, SDX Appliance modelleri bulunmaktadır. MPX ürün ailesinin bir kısmı ve VPX ürün ailesi aşağıdaki donanımsal özellikleri barındırmaktadır.

MPX Ürün Ailesi;

1 veya 2 U yüksekliğindedir. MPX 21500/19500/17500/1700/15xxx/12xxx/10xxx/9xxx/7xxx ve 5xxx serilerinden oluşmaktadır.

Kutu ürün belirlerken, Throughput, HTTP/SSL transactions/ Transceiver kapasiteleri ön plana çıkan donanımsal özelliklerdir.

VPX Ürün Ailesi;

HTTP/SSL transaction/ SSL throughput gibi en temel değerlerin çok yukarılarda ihtiyaç duyulmadığı durumlarda Sanal image halinde indirilip kurulabilen versiyonudur.

VPX ürününü, Hyper-V , VMWare ve Citrix Xen Server ortamlarına import ederek kullanabilirsiniz.

Minumum RAM, İşlemci, Ethernet kartı ve HDD gereksinimlerini donanımsal anlamda hazırladığınız sürece kurulumu hızlıca gerçekleştirebilirsiniz.

SDX Ürün Ailesi;

SDX ürün ailesi aslında fiziksel özellikler olarak MPX ürün ailesiyle çok fazla ortak özelliği barındırır.

SDX ürün ailesi ön plana çıkartan en önemli özellik Instance mantığıdır. Satın almış olduğunuz SDX  versiyonuna göre  Maksimum Instance/ HTTP/SSL transactions ve throughput değerlerini ihtiyacınıza göre gözden geçirmek gereklidir.

Instance: SDX ürün ailesi içerisinde oluşturulan sanal Netscaler/Web Application Firewall /Access Gateway ve diğer özellikleri 1 kutuda toplayıp tek bir fiziksel ürün içerisinde  maksimum instance sayısına göre sanal Netscaler cihazları elde edebilirsiniz.

Bu tip ihtiyaçlar genelde, dağıtık yapısı olan işletmeler ve servis sağlayıcı olarak hizmet veren bir çok firma için önemli ve faydalı bir özellik olarak ortaya çıkmaktadır.

Aşağıdaki tabloda SDX ürününün modellere göre Max. Instance sayılarını ve en önemli teknik  üst rakamlarını görebilirsiniz.

Netscaler ihtiyacınızı donanımsal anlamda belirledikten sonra, Donanım üzerindeki yazılım versiyonuna karar vermiş olmalısınız.

Netscaler SDX,MPX veya VPX modellerinin herhangi bir serisini seçtikten sonra, yazılımınızın  edition’ı belirleyip ihtiyaçlarınızı şekillendirebilirsiniz. Standart, Enterprise ve Platinum edition olmak üzere yazılımın 3 farklı versiyonu mevcuttur.

Yazılım ihtiyacınızı temel olarak Coğrafi olarak yük dengeleme (GLSB), Dynamic Routing, Application filter, SSL VPN user session sayısı gibi standart isteklerin dışında ihtiyaçlar ortaya çıktığı zaman yazılımın versiyonuna karar verebilirsiniz.

Yazılımlar’ın versiyonları arasındaki en temel farklılıkları aşağıdaki tablolardan edinebilirsiniz.

Mavi renkte işaretli olan özellikler, opsiyonel olan sonradan satın alınabilir özelliklerdir.

Bu temel bilgilerin ardından VPX versiyonu kurulum aşamalarını, temel erişim sağlanması ve lisanslama fonksiyonunu göstereceğim.

VPX versiyonunu indirebilmek için öncelikle standart’da olsa bir citrix hesabınız olmak zorundadır. Aşağıdaki web adresine hesabınızla login olduktan sonra, 90 günlük deneme versiyonunu indirip kullanabilirsiniz.

http://www.citrix.com/products/netscaler-application-delivery-controller/features/platforms/vpx.html

Lisans edinme ve ürün indirme aşamaları aşağıdaki sıralamayla gerçekleştirilebilir.

Kullanmak istediğiniz sanal platformunuzu seçerek indirme işlemini başlatabilirsiniz. Lisans kodu’da hemen akabinde mail adresinize otomatik paylaşılacaktır. Ayrıca yukarıdaki ekran olduğu gibi otomatik gelmektedir.

Dosya indirme işlemi tamamlanmasının ardından, VMware platformuna NSVPX-ESX-10.1-119.7_nc isimli dosyayı unzip yaptıktan sonra, *.ovf  uzantılı dosyayı VMware içerisine import ederek deployment işlemini gerçekleştirebilirsiniz. ESX 4.x veya Workstation 8 versiyonundan sonraki tüm Vmware platformlarına kurulumu gerçekleştirebilirsiniz.

Cihazı power-on ettikten sonra temel erişim ayarlarını CLI’dan vermeniz gerekmektedir. Cİhaz Free BSD işletim sistemi kullanmaktadır. IP Adresi, Subnet Maskesi ve DG ayarlarını tamamladıktan sonra menüden “4” seçilerek konfigürasyon kaydedilir. Cihaz kısa süreli restart ve register işleminin ardından erişilebilir duruma gelecektir.

Verdiğini IP adresi ve default username /password ile logon olabilirsiniz.

Username /Password : nsroot/nsroot    , Deployment type : Netscaler ADC ile devam edebilirsiniz.

Netscaler cihazı üzerinde SNIP,MIP, VIP  adresleri olmak üzere farklı tiplerde IP adres yapısı mevcutdur. IP adres yapılandırma kısmını ve Netscaler’ın çalışmasını diğer makalelerimde paylaşıyor olacağım.     

Yukarıdaki rakamsal sıralamada olduğu gibi cihazınızın lisanslamasını gerçekleştirebilirsiniz.

Lisanslama işleminin ardından “4” numaralı aşamayı uygulayarak e-mail ile paylaşılan ürün lisans kodunu girin.     

Yukarıdaki “2” numaralı işlemde gösterilen Host ID bilgisini portal’e register ederek lisans dosyasını oluşturabilirsiniz.

FID__66d48446_145559f7fba__5c2e.lic  uzantılı dosyayı indirdikten sonra son aşama olarak aşağıda gösterildiği üzere lisans dosyanızı import ediniz.

Lisans işlemlerinin tamamlanmasının ardından, cihazı restart edip aşağıdaki gibi cihazın özelliklerinin kontrolü yaptıktan sonra, cihaz üzerinde diğer ayarları ve konfigürasyonları gerçekleştirebilirsiniz.

Temel erişim konfigürasyonu ve lisanslama işlemlerini tamamlamış bulunmaktayız. Cihazınızı Access Gateway,  Cloud Bridge, MDM ve Load Balancer olarak yapılandırmak istediğiniz takdirde deployment senaryoları değişkenlik göstermektedir. Cihazın çalışma modlarını ve deployment senaryolarının tarifini tam olarak anladıktan sonra cihaz konumlandırmasını ve kurulumlarını gerçekleştirmenizde fayda var.

Bu Makale içerisinde sizlerle birçok kurumun ihtiyacı olan bir çok servisin Netscaler Load Balancer tarafında load balancing yapılmasını paylaşıyor olacağım.

Load Balancing Nedir?

Production ortamınızda bulunan, Web Server’ların, Mail sunucuların, Ses veya Video konferans yazılımlarının (Multicasting) çok yoğun bir şekilde kullanıldığı ortamlarda genelde minimum servis seviyesine göre en az 2 adet servis sunucusu barındırmaktayız.

İşte bu servis sunucularının tamamı için, protokoller referans alınarak, Kaynak Network’den (Client network’ü), Hedef Network’e (Web, Mail vb. Sunucuların) isteklerin yollanması ve bu isteklerin en son yapılan bağlantıya veya bant genişliğine vb. Kriterlere göre dağıtılarak yollanması işlemine “Load Balancing” denilir.

Load Balance işlemlerini Microsoft NLB servisi ile software olarak yapabilirsiniz. Source ve Destination MAC adresleri girebildiğiniz ve Layer 3 protokol detayı yazabileceğiniz switchler üzerinde de bu işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.

Fakat tam anlamıyla servis seviyesinde L4, L7 seviyesinde bu donanım veya yazılımlar hizmet veremezler işte tam bu noktada gerçek işi Load Balancing yapmak üzere konumlandırılmış olan ürünlere ihtiyaç duyulur.

Load Balancer pazarında popüler ve lider konumda üretici olarak, Citrix Netscaler , F5 BIG IP / Viprion, KEMP teknoloji,Barracuda ve Coyote Point  firmaları mevcuttur.

Load Balancer Nasıl Çalışır?

Load Balancer cihazınızı iç network içerisinde veya dış dünyadan (internet) gelen istekleri de karşılayacak ve yük dengeleyecek şekilde konumlandırabilirsiniz.

Örnek ürün konumlandırma topolojisi aşağıdaki gibidir.

Topolojimizi yukarıdaki şekilde dizayn ettikten sonra Load Balancer tarafında, HTTP servisi için load balancer ayarlarını tanımlamalıyız.

Topolojimizi 2 Adet Windows 7 veya Server 2008R2 işletim sistemi üzerinde IIS servisi ile HTTP ve HTTPS hizmet verecek şekilde öncelikle ayarlamanız gerekmektedir.

HTTP ve HTTPS için default web sayfasını publish ettikten sonra, 80 ve 443 portları için Web Server’lar üzerinde Advanced Firewall üzerinde bu portlar için izin vermeyi unutmayınız.

Ardından aşağıdaki aşamaları takip ederek Load Balancer üzerinde konfigürasyonu gerçekleştirebilirsiniz.

RESİM-1

Yeni kurulum gerçekleştirdiyseniz lisans aktivasyonun hemen ardından, Load Balancer servislerinin öncelikle aktif edilmesi gerekmektedir. (Resim1)

Netscaler IP Adres Tipleri;

Netscaler IP: Netscaler yönetimi için verilen ip adresidir.

SNIP:  Netscaler cihazı birden fazla network üzerinde hizmet verebilir. İç kaynaklarda servisler ve sunucular ile iletişim kurulabilmesi için en az bir adet “SNIP” adresi kullanılmalıdır.

VIP:  Virtual IP adresi, tüm load balance edilecek servisler için, her servis tipi için server gruplar, server servisleri tanımlamalarının ardından tüm port, grup ve servis ayarlarını birbirleriyle linklemek için oluşturulan gruptur. Load Balance yapılan servisler için dışarıdan gelicek tüm talepleri kabul edecek olan IP adresidir ve son derece önemlidir.

Load Balancer hizmet için önce Server oluşturmak zorundasınız. Oluşturduğunuz bu server internal networkünüzdeki WEB Server’lar ile aynı network’de ve onlara erişebilir durumda yapılandırmalısınız. Burada  “ 2 adet ” aktif çalışan WEB server’ınızı tanımlamalısınız.

add server myserver 192.168.1.200 -state DISABLED -comment "Web server for HTTP SERVERS" (komut satırından aşağıdaki işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.

Resim-2

Sunucuların erişimi için, HTTP ve HTTPS servislerinin yukarıda oluşturmuş olduğunuz server ile bağlantı kurabilmesi ve lokal IIS sunucularına http erişimi için servis tanımı yapmalısınız. Ortamınızda bulunan tüm HTTP sunucuları için bu işlemi gerçekleştirmelisiniz.

add service Service-HTTP-1 192.168.1.41 HTTP 80

Resim –3

Servis grupları oluşturularak, HTTP protokolünün “TCP” ile monitor edileceğini söylemeniz gerekli, aşağıda, Resim 4 ve 5 bu aşamaları anlatmaktadır.

Resim –4

Resim – 5

Bu işlemlerin ardından Load Balance yapılabilmesi ve gelen tüm “HTTP” isteklerini karşılaması için bir adet Virtual IP (VIP)  aynı subnet’de oluşturarak servis group’larını, server’ları bir arada çalışması için linkliyoruz.

Resim – 6

Resim – 7

Resim –8

2 Numaralı aşamadaki kısmı  test yapabilmek için, LB Method tipini Round Robin seçiniz.

Temel Load Balance işlemleri tamamlandı bu aşamaların ardından, harici bir bilgisayardan  “VIP” adresini yazarak bağlandığınız sunucunun içeriğinin sırası ile değiştiğini görüntüleyebilirsiniz.

Farklı browser’lardan  VIP IP adresini yazarak  session Load Balance yapılarak HTTP isteklerinin 2 farklı sunucudan cevaplarının geldiğini içerik olarak aşağıdaki gibi doğrulayabilirsiniz.

LB Method tipini Netscaler “Virtual Server IP “ sekmesinden değiştirerek Load Balance servislerinin içeriğinin Son bağlantıyı mı? Dengeleyerek mi? Yoksa Bant genişliğine göre mi içeriği sağlayacağına karar verdikten sonra uygulayabilirsiniz.

Yukarıdaki metoda bağlı kalarak birçok servisi Load Balance edebilirsiniz. Secure trafik load balance için ekstra sertifika vs. mekanizmasını gerçekleştirmelisiniz.

Bu makale içerisinde sizlerle Aruba 650 Wireless Mobility Controller üzerinde Guest Network authentication konfigürasyonunu paylaşıyor olacağım.

Guest Network ihtiyacı tüm işletmelerde, misafir olarak dahil olan tüm kablolu/kablosuz kullanıcılara internet erişimini sağlamak için kullanılır. İnternet erişiminin açılmasının ardından, lokal’de bulunan işletme kaynaklarına erişim aynı zamanda engellenir.

İhtiyacın karşılanması için, yönetilebilir switch’lerde  Guest Network’ü karşılayacak bir VLAN karşılığınında oluşturulmuş olması gerekmektedir.

Makalemiz içerisinde ben sizlerle Mobility Controller tarafındaki tüm ayarları adım adım gerçekleştiriyor olacağım. Çok uzunca sayfalar sürmemesi için, konfigürasyonun bir kısmını CLI’dan, bir kısmını ise WEB ara yüzünden gerçekleştiriyor olacağım.

Yapılacak işlem adımları;

1.       Guest VLAN’nın Controller üzerinde oluşturulması ve Guest network için DHCP servis ayarlarının gerçekleştirilmesi.

2.       Guest User’ın rollerinin belirlenmesi

3.       Captive portal profil ayarlarının yapılması

4.       Guest Network için SSID ayarlarının gerçekleştirilmesi

5.       AAA profil ayarlarının yapılması

6.       VAP profil ayarlarının yapılması

7.       Guest Provisioning işlemi ve Guest hesabının oluşturulması

Guest Network için VLAN oluşturulması,

Guest profil için IP adresi ayarlarının ve İç network’den dışarı erişim için NAT ayarlarının yapılması.

Guest Network’ünden IP alacak kullanıcılar için DHCP servisinin ayarlanması,

Guest Network’ün  Internal network üzerinden erişeceği Public network DNS’leri ve Destination Networkleri aşağıdaki gibi tanımlıyoruz.

Cihazın global configuration level’ında iken aşağıdaki komutları sırası ile yazabilirsiniz.

!

netdestination Internal-Network

network 10.0.0.0 255.0.0.0

network 172.16.0.0 255.240.0.0

network 192.168.0.0 255.255.255.0

!

netdestination Public-DNS

host 195.175.39.39

host 208.67.222.220

!

Guest User’ların network erişim yetkilerinin komut satırından Policy ile tanımlanması,

Global configuration mode’da yazılmalı,

ip access-list session guest-logon-access

user any udp 68 deny position 1

any any svc-dhcp permit position 2

user alias Public-DNS svc-dns permit position 3

!

Internal network erişiminin kullanıcılar için kısıtlanması,

ip access-list session block-internal-access

user alias Internal-Network any deny position 1

Guest kullanıcıların, Web tabanlı erişimlerine izin verilmesi için,

ip access-list session auth-guest-access

user any svc-http permit position 1

user any svc-https permit position 2

!

Kullanıcı erişimlerinin bloklandığında session log’larının kaydedilmesi için,

ip access-list session drop-and-log

user any any deny log position 1

Guest kullanıcılar için Logon  rol konfigürasyonu,

user-role guest-logon

access-list session captiveportal position 1

access-list session guest-logon-access position 2

!

Guest kullanıcılarının logon,logout detaylarının belirlenmesi,

user-role auth-guest

access-list session cplogout position 1

access-list session guest-logon-access position 2

access-list session block-internal-access position 3

access-list session auth-guest-access position 4

access-list session drop-and-log position 5

!

Guest SSID için, SSID profil detaylarının belirlenmesi,

wlan ssid-profile "guestnet"

essid "Guest"

opmode opensystem

!

Guest Authentication için Internal Database ayarlarının yapılması,

aaa server-group "Guest-internal"

auth-server Internal

Captive portal için karşılama ekranın ayarlarının yapılması,

aaa authentication captive-portal "guestnet"

default-role "auth-guest"

no guest-logon

server-group "Guest-internal"

logout-popup-window

login-page "/auth/index.html"

welcome-page "/auth/welcome.html"

show-acceptable-use-policy

Guest Kullanıcısına, Captive portal yetkisinin bağlanması,

user-role guest-logon

captive-portal guestnet

Guest kullanıcısına, AAA profil ayarlarının bağlanması,

aaa profile "guestnet"

initial-role "guest-logon"

Guest Kullanıcısı için Guest Provisining Profil ayarlarının yapılması,

Guest provisinoning yapan kullanıcı için sayfa ayarlarının tanımlanması,

Guest Network erişimi sağlayacak kullanıcıların oluşturulması,

Guest Network’e logon olan kullanıcıların, aksiyonlarının mail sunucuya tanımlanması için ayarlarının yapılması.

Guest Network ayarlarının tamamlanması için, SSID profil detaylarınızda tanımlamak için,

Mobility Controller tarafındaki ayarlarımızın tamamını gerçekleştirdikten sonra Guest Network yayının testi için aşağıdaki adımları deneyebilirsiniz.

SSID yayını seçildikten hemen sonra, Lisans anlaşması otomatik olarak gelicektir. Anlaşmanın kabul edilmesinin ardından, Guest user doğrulanması istenecektir.

Internal kaynaklara artık erişimin sınırlı olduğu, internet erişiminde herhangi bir sınırı olmayan bir SSID’ye sahipsiniz.

Ek olarak Guest Network üzerindeki kullanıcılara, Zaman kısıtlaması, Dosya Download/Upload veya Maksimumum kullanıcı oturumu gibi limitler tanımlayarak kullanıcıları kontrol altında tutabilirsiniz.

Yeni bir Windows Server 2012 makalesi ile tekrar sizler ile beraberiz. Bu makalemizde, Windows Server 2012 sunucu işletim sistemi üzerinde, Distributed File System (DFS) Replication işlemlerinden bahsediyor olacağız.  DFS Replication aşamalarına geçmeden önce, dilerseniz DFS kavramından ve Windows Server 2012 ile beraber DFS Replication tarafında ne gibi yenilikler geldi, ilk önce bunlara bir göz atalım.

Distributed File System (DFS) Nedir?

Distributed File System (DFS), network ortamında çalışan sunucular arasındaki dosya alışverişinin, senkronizasyonunu sağlayan bir çoğaltma alt yapısı olarak karşımıza çıkmakta. DFS, sunucular arasındaki dosyaların uzak lokasyon üzerinden sıkıştırılması işleminde RDC algoritmasını kullanmakta. RDC algoritma özelliği ile beraber, klasör içerisindeki verilerde herhangi bir değişiklik olması durumunda, klasör içerisindeki bütün verilerin kopyalanması yerine, sadece ilgili klasör içerisindeki verilerde meydana gelen değişiklikler diğer sunucu üzerine kopyalanmakta.

Windows Server 2012 DFS ile beraber bir takım yeni özellikler geldi. Bu yeni özellikleri bundan bir önceki makalemizde detaylı bir şekilde incelemiştik. Fakat bilgilerimizin tazelenmesi açısından, DFS ile beraber gelen yeni özellikleri tekrar kısaca açıklıyor olalım.

Windows Server 2012 DFS ile gelen yenilikleri seçenekler halinde özetleyecek olursak, bunlar;

·         DFS çoğaltma işleminin Windows PowerShell üzerinden yapılabilmesi için yeni Windows PowerShell modülü eklendi.

·         DFS çoğaltma işlemi Windows Yönetim Alt Yapısı (WMI) desteği eklendi.

·         Veri tabanı klonlama özelliği getirilerek DFS sunucuları üzerinde bulunan veritabanının klonlanabilmesi sağlandı.

Buraya kadar Windows Server 2012 DFS servisinin ne olduğundan ve DFS ile beraber gelen yeni özelliklerden kısaca bahsettik. Şimdi de, makalemimizin de ana konusunu oluşturan DFS Replikasyonunun ne olduğundan kısaca bahsediyor olalım.

Distributed File System Replication (DFS) Replikasyon Nedir?

Biz sistemm yöneticileri, Replikasyon kavramını az çok duymuşuzdur. Çalışma yapısı ile Replikasyon kavramını, birincil sunucularımız üzerinde bulunan verilerin, network üzerinde yapılandırmış olduğumuz diğer sunucu üzerine anlık olarak taşınması işlemi olarak nitelendirebiliriz. Buna örnek verecek olarak, Hyper- V veya VMWare hostlarımız üzerinde bulunan sanal makinalarımızın (Exchange, Active Directory vs) diğer Hyper-V hostu üzerine taşınması örneğini verebiliriz. Bildiğiniz üzere Replikasyon senaryolarında kullanılabilecek piyasada birden çok yazılım bulunmakta. Bu replikasyon yazılımları ile beraber, sunucularımız üzerinde bulunan verileri veya sanal makinaları diğer sunucumuz üzerinde aktarabiliyoruz. Bizde, bu makalemizde Windows Server 2012’nin bize sunmuş olduğu DFS Replikasyon özelliği ile birincil DFS sunucumuz üzerindeki datalarımızı, diğer DFS sunucumuz arasında replica olmasını sağlayacağız.

Windows Server DFS Replikasyon kavramıdan da kısaca bahsettikten sonra, DFS Replication aşamalarına geçiş yapabiliriz. DFS Replication senaryosunu gerçekleştireceğim test ortamım üzerinde bulunan sunucu konfigurasyonu aşağıdaki gibidir.

Evet, mevcut yapı hakkında da gerekli hatırlatmaları yaptıktan sonra DFS Namespace ve DFS Replication servislerinin kurulumuna geçiş yapabiliriz. İlgili servislerin kurulumunu her iki DFS sunucumuz üzerinde de gerçekleştirmemiz gerekmekte.  DFS01 isimli sunucumuz üzerinde DFS Namespace ve DFS Replication kurulumlarını gerçekleştirmek için Server Manager yönetim konsolunu açıyoruz.

Server Manager yönetim konsolu üzerinde kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz Rol ve Servis kurulumu için Add roles and features seçeneğine tıklıyoruz.

Add roles and features wizard ekranında, bize Rol ve Servis kurulumunu gerçekleştirmeden önce, kurulumu gerçekleştirecek olan kullanıcı hesabının Administrator yetkisine sahip olması, güçlü bir parolaya sahip olması, TCP /IP konfigurasyonu tarafında ise gerekli IP yapılandırmasının statik olması yönünde bize hatırlatma yapılmakta. Next diyerek bir sonraki adıma geçiş yapıyoruz.

Installation type ekranında, kurulumunu gerçekleştireceğimiz rol ve servis için kurulum tipi seçeneklerini görmekteyiz. Kurulum tipi olarak şekil üzerinde de görüldüğü gibi iki seçenek mevcut. Eğer kurulumu rol ve servis tabanlı gerçekleştirmek istersek, Role –based or features-based installation seçeneğini seçmemiz gerekmekte. Kurulumunu yapacağınız rol ve servis dışında, uzak masaüstü servislerinin kurulumunu gerçekleştirmek istiyorsanız Remote Desktop Services İnstallation seçeneğini seçmeniz gerekmekte. Biz rol ve servis tabanlı bir kurulum gerçekleştireceğimiz için Role-based or feature-based installation seçeneği ile kuruluma devam edeceğiz.

Server Selection ekranında, ilgili rol ve servis kurulumunu gerçekleştireceğimiz sunucu seçimini yapıyoruz. Bunun için de yine iki seçeneğimiz mevcut. Eğer, kurulumu Server Pool içerisindeki mevcut sunucu üzerinde gerçekleştirmek istiyorsak, Select a server from the server pool seçeneğini, sanal bir disk üzerine kurulum gerçekleştirmek istiyorsak da Select a virtual hard disk seçeneğini seçmemiz gerekmekte. Biz, mevcut sunucumuz üzerinde kurulum gerçekleştireceğimiz için Select a server from the server seçeneğini seçip Next diyoruz.

Server Roles ekranında, kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz rollerin listesi mevcut. Biz, seçenekler arasından DFS Name ve DFS Replication seçeneklerini seçerek Next diyoruz.

Features ekranında, kurulumunu gerçekleştirmek istediğimiz servislerin listesi mevcut. Burada herhangi bir işlem yapmadan Next diyoruz.

Confirmation adımında, kurulumu gerçekleştirilecek olan rollerin bir özeti bize sunulmakta. Kurulum sonunda sisteminizin otomatik olarak restart olmasını istiyorsanız Restart the installation server automatically if required seçeneğini seçmeniz yeterli.  Artık Install diyerek kurulumu başlatıyoruz.

Results ekranında kurulumun başladığını görmekteyiz.

Kısa bir kurulum sürecinin ardından, yukarıdaki şekilde kurulumun başarılı bir şekilde tamamlanmış olduğunu görmekteyiz. Close diyerek işlemi tamamlıyoruz.

Kurulum sonunda DFS Management yönetim konsoluna Server Manager yönetim konsolu üzerinden Tools menüsü altından ulaşabilirsiniz.

DFS Management üzerinde Replication işlemleri için ilk önce DFS Management üzerinde yeni bir Namespaces oluşturacağız. Bunun için konsol üzerinde namespaces seçeneği üzerine gelip sağ tuş yapıyoruz ve gelen menüden New Namespaces seçeneğine tıklıyoruz.

Namespaces Server ekranına, Browse tuşu ile, namespaces server olarak yapılandıracağımız server’i seçiyoruz. Ben, namespaces server olarak DFS01 isimli sunucumu yapılandıracağım için Domain içerisinden DFS01 isimli sunucumu seçip Next diyorum.

Namespace Name and Settings ekranında, Name kısmına, domain içerisindeki kullanıcılarımızın paylaşılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirecekleri sırada kullanacakları ismi giriyoruz. Örnek vermek gerekirse, mevcut domain içerisinde bulunan yavuz isimli kullanıcı, DFS sunucusu üzerinde ki paylaşıma açılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirmek istediğinde \\yavuztasci.com\ShareFiles yazması gerekecektir. Ben örnek olması açısından paylaşım ismini ShareFiles olarak belirledim.

Edit Settings ekranında, kullanıcıların DFS sunucusu üzerinde paylaşıma açılmış olan kaynaklara erişim gerçekleştirmeleri esnasında ne gibi yetkilere sahip olmaları gerektiğini belirliyoruz. Permissions seçeneklerini inceleyecek olursak, bunlar;

All users have ready-only permissions

Kullanıcılara sadece okuma izni vermek istiyorsak bu seçeneği seçmemiz gerekmekte. Bu seçenekle beraber kullanıcılar DFS sunucusunda paylaşıma açmış olduğumuz kaynaklar üzerinde sadece okuma yetkisine sahip olup, yazma işlemini gerçekleştiremeyeceklerdir.

All users have read and write permissions

Kullanıcılarımıza kaynaklar üzerinde hem okuma hem de yazma izni vermek istiyorsak bu seçeneği seçmemiz gerekmekte.

Administrators have full access; other users have read-only permissions

Bu seçenek ile beraber, Administrator yetkisine sahip olan kullanıcılara klasörler üzerinde full yetki , diğer kullanıcılara ise, sadece okuma izni verilir.

Administrators have full access; other users have read and write permissions

Bu permissions seçeneği ile beraber, full yetki sadece Administrator kullanıcısına verilir. Diğer kullanıcılara ise hem okuma hem de yazma izni verilir. Default olarak gelen bu permissionslar dışında kullanıcılarınıza ek permissionslar uygulamak isterseniz, Use custom permissions seçeneğini kullanabilirsiniz.

Namespace Type ekranında, namespace oluşturma sırasında kullanılabilecek olan namespace typ’leri görmekteyiz. Bunlar;

·         Domain-bsed namespace

·         Stand-alone namespace

Domain-based namespace

Bu seçenek ile beraber, domain bazlı bir namespace server oluşturulur. Oluşturulan bu namespace server içerisinde, yine birden fazla namespace server oluşturularak kullanılabilirlik genişletilebilmektedir. Enable Windows Server 2008 mode seçeneğinin de default olarak seçili geldiğini görmekteyiz. Bu seçenek ile beraber de, Windows Server 2008 mode düzeyinde oluşturulan namespace sever’lar artan ölçeklenebilirlik ve erişim tabanlı numaralandırma özelliğini de desteklemektedir.

Stand-alone namespace

Bu namespace server tipi ile beraber, domainden bağımsız, yani tek başına çalışan bir namespace server oluşturulmak istenirse bu seçenek seçilmelidir. Yine bununla beraber, faliover-cluster yapısı üzerinde oluşturulan namespace server’ lar mevcut kullanılabilirliği de artırmaktadır. En altta ise, tek başına kullanılan bir namespace server yapısında kullanılacak olan adres yolu görünmekte. Benim mevcut DFS Sunucularım Active Directory domain’i içerisinde bulunduğu için Domain-based namespace seçeneğini seçip next diyorum.

Review Settins and Create Namespace ekranında artık son aşamaya geldik. Namespace settings altında, oluşturmuş olduğumuz namespace ismi, namespacenin tipi, namespace server ismi, ve paylaşıma açılmış olan namespace server üzerindeki klasör bilgisi, ve son olarak da klasörler üzerindeki yetkileri görmekteyiz. Create diyerek namespace oluşturma işlemini başlatıyoruz.

Namespace oluşturma işlemi başladı…

Ve namespace oluşturma işlemimiz başarılı bir şekilde tamamlandı. Close diyerek pencereyi kapatıyoruz.

Namespace oluşturma işleminin sonunda, DFS Management yönetim konsoluna baktığımızda, Namespaces tabı altında, oluşturmuş olduğumuz namespace’i görmekteyiz.

Sağ tarafta Namespace server başlığı altında da namespace server’imize ait Site ve Path bilgisini görüyoruz. Namespace oluşturma işleminden sonra, C:\partitionu içerisinde “ortak” isminde bir klasör oluşturup Evervone kullanıcısını da ekliyorum.

Evervone kullanıcısına read ve write izni verip share diyerek paylaşıma açıyorum.

Oluşturmuş olduğum klasörü paylaşıma açtıktan sonra DFS management üzerinde namespace server üzerinde sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden  New Folder seçeneğine tıklıyorum.

New Folder ekranında, Name bölümüne c:\ partitionu içerisinde oluşturmuş olduğumuz klasör ismini yazdıktan sonra Add diyerek açılan pencereden ilgili klasörü seçip ekliyorum.

OK diyerek işlemi onaylıyorum.

Folder targets altında oluşturmuş olduğumuz ortak klasörünü görüyoruz. OK diyerek pencereyi kapatıyoruz.

DFS yönetim konsolu üzerinde de kontol işlemini gerçekleştirdiğimizde namespace server altında ortak isimli klasörümüzün gelmiş olduğunu görmekteyiz. Klasör oluşturma işleminden sonra, Run’a gelip \\yavuztasci.com\ShareFıles yazarak bağlanmayı deniyorum.

Yukarıdaki şekil üzerinde de oluşturmuş olduğumuz klasöre başarılı bir şekilde erişim gerçekleştirdiğimizi görmekteyiz. Bu aşamaya kadar birincil DFS01 sunucumuz üzerindeki yapılandırma işlemlerini tamamladık. Şimdi, DFS02 sunucumuz için yapılandırma işlemlerini gerçekleştireceğiz. Makalemizin önceki bölümlerinde DFS namespace ve DFS Replication servislerinin her iki sunucu üzerinde de gerçekleştirilmesi gerektiğinden bahsetmiştik. Kurulum adımları birebir aynı olduğu için kurulum aşamalarını DFS sunucum üzerinde anlatma gereği duymadım. DFS02 sunucumuz üzerinde de ilgili servislerin kurulumlarını gerçekleştirdikten sonra, DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum.

DFS Management yönetim konsolu üzerinde oluşturmuş olduğumuz namespace server üzerine gelip sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden Add Namespace Server seçeneğine tıklıyorum. Bu işlemle beraber diğer DFS sunucumu replication için yetkilendirmiş olacağım.

Add Namespace Server ekranında, Browse diyerek diğer DFS02 isimli sunucumu ekliyorum.

OK diyerek DFS02 isimli sunucumu ekliyorum.

DFS02 isimli sunucumu ekledikten sonra, Edit Settings menüsüne tıklıyorum.

Edit Settings penceresinde yine Administrators have full access:other users have read and write permissions seçeneğini seçip  OK diyorum.

Check işleminden sonra, DFS02 isimli sunucum üzerinde DFS Management yönetim konsolunu açıyorum.

DFS yönetim konsolunu açtığımda, Namespace server tabı altında DFS02 isimli sunucumun da gelmiş olduğunu görüyorum. \\yavıuztasci.com\ShareFıles olarak test işlemi gerçekleştirdiğim de ilgili klasöre başarılı bir şekilde erişim gerçekleştirdiğimizi görüyoruz.

Bu aşamaya kadar yapmış olduğumuz işlemleri seçenekler halinde özetleyecek olursak;

·         DFS01 isimli sunucumuz üzerinde DFS Namespace server ve DFS Replication servislerinin kurulumunu gerçekleştirdik.

·         DFS01 isimli sunucumuz üzerinde “ortak” isminde bir klasör oluşturduk ve bu klasörü paylaşıma açtık.

·         DFS02 sunucumuz üzerinde DFS Namespace ve DFS Replication servislerinin kurulumunu gerçekleştirdik.

·         DFS01 isimli sunucumuz üzerinde management konsol da yeni bir klasör oluşturduk.

·         Yine DFS01 isimli sunucumuzda, DFS02 sunucumuzu namespace server olarak tanımladık.

Tüm bu işlemlerden sonra sıra Replikasyon işlemlerine geldi. Replikasyon işlemleri için öncelikle DFS sunucumuz üzerinde Replication Group oluşturmamız gerekli. Replikasyon Group oluşturma işlemini tek bir DFS sunucumuz üzerinde oluşturmamız yeterli. Replication Group oluşturma işlemi için DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum.

DFS management yönetim konsolu üzerinde Replication seçeneği üzerine gelip sağ tuş yapıyorum ve gelen menüden New Replication Group deyip yeni bir replication group oluşturuyorum.

Replication Group Type ekranında, replication tipi olarak iki sçeneğimiz mevcut.

Multipurpose replication group seçeneği iki veya daha fazla server arasındaki dataların replikasyonu işleminde kullanılmaktadır.

Replication group for data collection seçeneği ise,  şube ve hedef iki sunucu arasındaki çift taraflı replication (two way replication) işlemlerinde kullanılmaktadır. Benim mevcut test yapımda birden fazla sunucu olduğu için Multipurpose replication group seçeneği ile kuruluma devam edeceğim.

Name and Domain ekranında, oluşturulacak olan replication grubu için yeni bir isim belirleyip next diyoruz.

Replication Group Members ekranında ise, replication işlemine tabi tutulacak sunucularımızı seçiyoruz.

Topology Selection ekranında, replication işleminde kullanıılacak olan topology seçimini gerçekleştireceğiz. Bunun içinde yine iki seçeneğimiz mevcut.

Full Mesh

Bu topoloji yapısında, replication grubu içerisindeki her üye sunucu, diğer sunucular ile replike olarak çalışır. Bu topoloji, replication grubu içerisindeki sunucuların sayısı on veya daha az olması durumunda daha iyi performans vermektedir.

No topology

Full mesh topolojisi dışında özel bir topoloji oluşturmak isterseniz bu seçeneği seçmeniz gerekmekte. Ben Full mesh toology seçeneğini seçerek devam ediyorum.

Replication Group Schedule and Bandwith ekranında, replication sırasında kullanılacak bandwith ‘i ve replication istediğimiz bir zamanda gerçekleşmesi için schedule belirleme işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Ben default olarak bırakıp next diyorum

Primary Member ekranında, birincil DFS Sunucumuzu seçip next diyoruz.

Folders to replicate adımında, Add tuşu ile C:\ dizini içerisinde oluşturmuş olduğumuz klasörü seçiyoruz.

Local Path of on other members adımında, Edit tuşu yardımı ile Browse tuşuna tıklıyoruz ve C:\dizi içerisinde ortak isminde yeni bir klasör oluşturup seçiyoruz.

Next diyoruz.

Review Settings and Create Replication Group ekranında, bu aşamaya kadar yapmış olduğumuz işlemlerin bir özeti bize sunulmakta. Create diyerek replication group oluşturma işlemini başlatıyoruz.

Replication group oluşturma işleminden sonra her iki sunucum üzerinde de dfsrdiag pollad komutunu çalıştırıyoruz.

Komutun çalıştırılmasının ardından DFS01 isimli sunucum üzerinde DFS management yönetim konsolunu açıyorum ve Replication tabı altında oluşturmuş olduğumuz replikasyon grubunun gelmiş olduğunu görüyorum. Şimdi ortak klasörü içerisinde dosya kopyalama işlemi gerçekleştirelim.

Yukarıdaki şekil üzerinde de görmüş olduğunuz gibi ortak klasörü içerisinde bazı dosyalar oluşturdum. Şimdi DFS02 isimli sunucuma gidip kontrol işlemini gerçekleştirelim.

DFS01 sunucum üzerinde oluşturmuş olduğum klasörler yukarıdaki şekil üzerinde de görüldüğü gibi C:\ortak klasörü içerisinde de oluşturulmuş durumda.

Evet, bu makalemizde Windows Server 2012 DFS Replication işlemlerinden bahsettik. Bir sonraki makalemde görüşmek üzere hoşcakalın.

Konumuza iSCSI Server nedir ? diyerek başlayabiliriz. iSCSI Server local içerisinde veya uzak lokasyonlar da bulunan sunuculara ortak depolama alanı sağlayan bir protokol türüdür. Bunu şu örnekle daha iyi anlayacağınızı ümit ediyorum. Örneğin yapınız içerisinde Hyper-V ile oluşturulmuş bir cluster ortamı bulunmakta ve bu Hyper-V hostlarının ortak olarak erişebileceği bir storage bulunması gerekmektedir. iSCSI Server ile hyper-V hostlarının erişebileceği bir storage olarak sağlamamız mümkün. Bunu sadece Hyper-V hostlarının erişebileceği bir yapı olarak algılamamız yanlış olur bir çok ortamda rahatlıkla kullanacağımız bu servis maliyetlerimizi de aşağı çekecektir. Yine ufak bir örnek vermek gerekirse bir file server mantığı ile çalışmaktadır.

iSCSI daha önceden Windows Server 2012 öncesinde bir rol olarak değil de sonradan yüklenebilen bir servisti. Şimdi ise Windows Server 2012 ile File and storage services’in bir parçası olarak gelmektedir. Makalemizin ilerleyen kısımlarında bazı terimler geçecektir. Bu terimlerle alakalı olarak açıklamaları birlikte göreceğiz. Makalemiz bağlığından anlaşıldığı üzere 2 bölümden oluşacaktır. Bu Bölümde Windows Server 2012 R2 üzerinde iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma konusunu işleyeceğiz. Lafı fazla uzatmadan uygulamamıza başlayalım.

Yapı içerisinde;

-          1 Adet Windows Server 2012 R2 - iSCSI Server Rolünü üstlenecek

-          1 Adet Windows Server 2008 R2-  iSCSI initiator yani istemci rolünü üstlenecek.

Uyarı : Kurulum işlemi bittiğinde Windows Firewall üzerinde TCP/IP 3260 portunun açıldığından emin olunuz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-01

Server Manager açalım ve Add roles and features tıklayalım.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-02

Bu ekranı next diyerek geçebiliriz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-03

Installation type ekranına geldiğimizde Role-based or feature-based installation seçeneğini seçerek ilerlemeye devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-04

Server Selection ekranına geldiğimizde sunucu havuzumuzda başka bir sunucu varsa ilgili sunucuyu seçerek iSCSI server başka bir sunucu üzerine de kurabiliriz. Lakin bizim sunucu havuzumuzda başka bir sunucu olmadığı için hiçbir ayara dokunmadan next diyelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-05

iSCSI Target Server file and storege services’in bir bileşeni olduğu için file and storege services açarak iSCSI Target Server seçelim. Yine iSCSI Target Storage Provider seçeneğini seçelim. Bu servis iSCSI Target Server uzaktan yönetilmesini sağlayan bir servistir isterseniz seçmeyebilirsiniz. Bunun yanında File Server’da seçili olduğundan emin olduktan sonra next diyerek devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-06

Features ekranına geldiğimizde yükleyeceğimiz; her hangi bir features yoksa next diyerek devam edebiliriz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-07

Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız işlemlerin özetini görmemiz mümkün. Install’a basarak iSCSI Target Server kurulumunu başlatabiliriz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-08

iSCSI Target Server kurulumumuz bitmiş durumda Close diyerek pencereyi kapatabiliriz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-09

tekrar Server manager ekranına döndüğümüzde File and Storage Services üzerine gelelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-10

Şmdi -1  adımda iSCSI servisinin üzerine gelelim. -2 adımda To create an iSCSI virtual disk, start the New iSCSI Virtual Disk Wizard. Tıklayalım.

iSCSI VIRTUAL DISKS : VHD formatında saklanacak disklerin yer aldığı bölümdür.

iSCSI TARGETS : iSCSI disklere erişim sağlayacak sunucuların targetları yer almaktadır.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-11

Select iSCSI virtual disk location ekranına geldiğimizde aşağıda bulunan Type a custom patch seçeneğini seçerek VHD formatında saklayacağımız diskin lokasonunu belirleyelim. Şimdi Browse butonuna tıklayalım.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-12

Ben daha önceden C:/ dizini içerisinde vhd adında bir klasör oluşturmuştum. Vhd klasörünü seçerek Select Folder butonuna tıklayalım.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-13

Ekran yukarıda görüldüğü gibi olacaktır. İlgili klasörümüzü seçtikten sonra next tuşu ile ilerlemeye devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-14

Specify iSCSI virtual disk name ekranına geldiğimizde Name bölümüne oluşturmuş olduğumuz sanal diske bir isim vereceğiz. Ben Datastore03 ismini veriyorum. Next diyerek devam ediyorum.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-15

iSCSI Virtual Disk Size ekranına geldiğimizde oluşturmuş olduğumuz sanal diskin boyutunu belirlenmemiz ve disk tipini belirlememiz istenmekte ben disk boyutuna 260 GB olarak belirliyorum. Disk Dipini ise Dynamically expanding disk tipini seçiyorum. Eğer Fixed tipini seçersek fiziksel disk üzerinde 260 GB lık alanı bloklayacaktır. Next diyerek devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-16

iSCSI Target ekranına geldiğimizde daha önceden bir target oluşturmadığımız için New iSCSI Target seçelim. Next diyelim. Her defasında iSCSI Target oluşturmanıza gerek yok.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-17

Target Name and Access ekranında name kısmına target name belirlememiz Ben Name kısmına datatarget ismi veriyorum. Next diyerek devam ediyorum.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-18

Access Server ekranına geldiğimizde oluşturduğumuz target’a  erişecek sunucuları belirleyeceğiz. Şimdi sırasıyla -1 Add butonuna basalım. Add initiator ID penceresi açılacaktır. -2 adımda Enter a value fort he selected type seçeneğini seçelim. -3 adımda IP Address seçeneğini seçelim ve bu iSCSI target hangi sunucular erişecekse IP adreslerini yazlım. OK butonuna basalım. Eğer birden fazla IP adresi erişecekse bu işlemleri tekrarlamamız gerekmektedir.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-19

Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi oluşturduğumuz iSCSI target hangi IP adresleri erişecekse IP adreslerini girdik. Next diyerek devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-20

Enable Authentication penceresine geldiğimizde ekstra bir kimlik doğrulama sistemi kullanmayacağımız için next diyerek devam edelim.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-21

Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız tüm işlemlerin özetini görmemiz mümkün. Create butonuna basarak iSCSI target eklemeye devam edebiliriz.

iSCSI Server Kurulumu ve Yapılandırma-22

Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi virtual disk, target  gibi bileşenlerin başarılı bir şekilde oluşturulduğunu görebiliriz. Daha önceden makalemizin 2 bölümden oluşacağını sizlere söylemiştim. Makalemizin ikinci bölümünde iSCSI initiator istemcisi kullanarak Windows Server 2008 R2 yüklü makinemiz üzerine fiziksel bir disk gibi nasıl maunt edildiğini göreceğiz. Başka yazılarda görüşmek üzere…

Bir önceki makalemizin konusu olan WinSer2012R2 iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma Bölüm 1 (WORKGROUP) yazmıştık neler yaptığımızı hatırlayacak olursak iSCSI Target Server kurulumu yapmış yeni bir virtual disk oluşturmuş ve yeni bir iSCSI Target tanımlaması yapmıştık. Şimdi ise daha önceden yapmış olduğumuz yapılandırmaları göz önünde tutarak yine bir Windows Server 2012 R2 yüklü sunucu üzerinde iSCSI Initiator kullanarak sunucumuza oluşturduğumuz virtual diski bir fiziksel disk gibi tanımlayacağız. Hemen uygulamamıza başlayalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-01

Control Panel açarak kırmızı ok ile gösterilen iSCSI Initiator tıklayalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-02

Açılan pencereden yes butonuna basarak iSCSI servisini uyandıralım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-03

Karşımıza iSCSI Initiator properties penceresi açılacaktır. Görüldüğü gibi her hangi bir lun v.s. tanımlaması yapılmamış durumdadır.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-04

Şimdi sırasıyla yukarıda ki adımları gerçekleştirelim. -1 adımda Discovery tabına geçelim. -2 adımda Discovery Portal tıklayalım. -3 adımda açılan Discovery Target Portal penceresine IP Address or DNS Name bölümüne iSCSI  Target Server kurulu sunucumuzun IP adresini yazıyoruz. Port Default olarak bırakıyorum 3260. -4 adımda OK butonuna basalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-05

Şimdi yine sırasıyla -1 adımda Targets tabına geçelim. -2 adımda Refresh butonuna basalım. Name kısmına baktığımızda target düştüğünü görebiliriz. Yalnız targetımız şuan inactive bir durumda. -3 adımda Connect butonuna basalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-06

Connect To Target penceresi açılacaktır. OK butonuna basalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-07

Targets sekmesine tekrar döndüğümüzde targetımızın artık Connected yani iSCSI Target Server’ına bağlantğını görebiliriz.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-08

Şimdi Run (çalıştırı) açarak diskmgmt.msc yazarak disk yönetim ekranını açalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-09

Yukarıda ki ekrana dikkat edecek olursak Virtual Disk eklenmiş bir durumda yalnız şuan diskimizi kullanmamızın mümkünatı yok online duruma değil.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-10

İlgili diskimiz üzerinde sağ tıklayarak diskimizi Online yapalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-11

Diskimizi Online yaptıktan sonra tekrar ilgili disk üzerinde sağ tıklayarak Initialize Disk tıklayalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-12

Karşımıza Initialize Disk penceresi açılacaktır. İlgili disk veya disklerin seçildiğinden emin olarak OK butonuna basıyoruz.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-13

Artık diskimizi başarılı bir şekilde eklemiş bulunmaktayız. Lakin şuan diskimiz biçimlenmediği ve her hangi bir sürücü yolu atanmadığı için bu işlemleri sırasıyla yapmamız gerekecektir.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-14

Yine ilgili disk üzerinde sağ tıklayarak New Simple Volume tıklayalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-15

İlgili açıklamaları okuduktan sonra Next butonuna basalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-16

Simple volüme size in MB bölümüne gerekli size yazarak next butonuna tıklayalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-17

Assign the following drive letter bölümüne diskmizin sürücü harfini atayalım. Next diyerek devam edelim.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-18

Bu bölümde ise diskimizi hangi formatta biçimlendirmek istiyorsak Volume label bölümüne ise diskimize disk ismimizi yazdıktan sonra Perform a quick format yani hızlı biçimlendir seçtikten sonra Next butonuna basalım.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-19

Finish diyerek disk biçimlendirme işlemimizi tamamlayabiliriz.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-20

Görüldüğü gibi artık 200 GB boyutunda ki diskimizi başarılı bir şekilde sunucumuz üzerine eklemiş bulunmaktayız.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-21

Bu işlemi This PC den kontrol ettiğimizde diskimizin başarılı bir şekilde eklendiğini görmemiz mümkün.

iSCSI Target Server Kurulumu ve Yapılandırma-22

Son olarak iSCSI Target sunucumuza geldiğimizde oluşturduğumuz target ların ve bağlantıların başarılı bir şekilde bağlantı sağlandığını görebiliriz. Başka yazılarda görüşmek üzere…

Yeni bir makale serisi ile devam ediyoruz. Günümüz son sunucu işletim sistemi olan Windows Server 2012 R2’ nin gelişiyle beraber karşımıza çıkan en yeni ve en büyük özellik Work Folders’ dır. Bu özellik kişilerin dosyalarına her yerden ve her cihazdan ulaşabilmelerini sağlayan bir özelliktir. Günümüzde bu senkronizasyonu sağlayan Sky Drive, Sky Drive Pro ve Dropbox gb. bir çok program bizlere bu dosya erişimlerini sağlamaktadır. Fakat Work Folders diğer programlardan kendisini farkını ortaya koymaktadır. Yavaş yavaş Work Folders nedir ? Farkı nedir onları inceleyelim...

Work Folders Nedir ?

Yukarıda bahsettiğim gibi Work Folders kişilerin verilerine farklı cihazlardan erişim sağlayabilmelerine imkan veren bir teknolojidir. Bu teknoloji senkronizasyon mantığını kullanarak farklı cihazlar üzerinden yapılan dokümantasyon işlemlerinin kişisel dosyalarımızın barındırıldığı File Server’ lara senkronize edilmesini sağlayarak dosyalarımıza heryerden anında erişim sağlamamıza olanak vermektedir. Work Folders’ ın amacı SkyDrive ve SkyDrive Pro gibi veriyi diğer kullanıcılara paylaştırmak değil, cihazlarından sadece kendi verilerine erişimlerini sağlamaktır.

Bir diğer önemli fark ise Offline Files ve Data Synchronization özelliklerine paralel olarak ki düşünürseniz bu özellikler sadece domain ortamında bulunan ve Windows işletim sistemine sahip makinalarda gerçekleştirilebilmesinin yanında Work Folders’ ın işleyişi için domain ortamının dışındaki cihazlar da ve hatta İOS cihazlarda kullanılabilir olması en önemli farklarından biridir.

Work Folders Mimarisi

Work Folders yapısında User Authentication işlemini gerçekleştiren yapımız Active Directory Kimlik denetimimizdir. Kurulum sırasında göreceğiniz üzere Work Folders bileşeni File Server rolümüzün bir alt bileşeni, Böylelikle Work Folders bileşenini kurmak istediğinizde mecburen File Server rolünü de kurmuş oluyorsunuz ve tahmin ettiğiniz gibi RMS Uygulamaları, File Screening, Soft/Hard Quotas ve File Classification Insfrastructure özellikleri kullanarak filtrelemeler yapmanıza da olanak sunmaktadır.

Senkronizasyon işlemleri web servisler üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu senkronizasyonlarda kişisel güvenlik politikaları Data Encryption ve PIN zorlaması uygulayarak senkronizasyon güvenliği sağlayabilirsiniz. Bu servisler Reverse Proxy aracılığı ile https://workfolders.domain.name adresi ile yayınlanmaktadır.

Aşağıdaki tablo üzerinde ki bu teknoloji kullanan yazılımların karşılaştırmasını görebilirsiniz...

Work Folders Kurulumuna geçmeden önce ortamda bulunması gereken rolleri sıralayalım.

Roller

·         Active Directory Domain Service

·         Active Directory Certificate Service

·         Internet Information Service

·         Domain Name Service

Work Folders kurulumuna geçmeden önce ortamda belirttiğim bu rollerin bulunması gerekmektedir. Kurulumda yapılması gereken ince ayarları sırasıyla inceleyeceğiz...

Artık yapılandırma işlemimize başlıyoruz, fakat öncelikle ortamımızı hazırlayarak başlıyoruz.

Server Manager konsolumuza geldik. Bu Sunucumuzun üzerinde bulunan rolleri görüyoruz. Kurulumumuza başlamadan önce belirttiğim rollerimizden Active Directory Domain Service, Active Directory Certificate Service ve Domain Name Service’ imiz bu sunucumuzda bulunuyor. Öncelikle senkronizasyon sırasında kullanılmak amacı ile sertifakamızı oluşturacağız. Bunun için Certification Authority konsolumuza geliyoruz. Burada ilk önce bir Certificate Template oluşturacağız. Bunun için Sol menümüzde bulunan Certificate Template üzerinde sağ click yapıyoruz ve Manage diyoruz.

Karşımıza gelen Certificate Template konsolumuz da bulunan templatelerimden Web Server template imiz üzerinde sağ click yapıyoruz ve Duplicate Template diyoruz.

Bir kopyasını oluşturduğumuz template imizin özelliklerin bazı ayarlar yapacağız. Bunun template üzerinde sağ click ve Properties diyoruz. Burada Security tabına geliyoruz. Template imiz üzerinde defaultda gelen yetkili User/Group lara Work Folders kurulumumuzu yapacağımız sunucumuzu bu template’ imizi üzerine ekleyeceğiz. Bunun için Add diyoruz ve Object Types üzerinden Computer’ ı işaretliyoruz ve OK diyoruz.

Security tabımızdan Work Folders’ ımızın kurulumunu yapacağımız Sunucumuzu ekledikten sonra verilmesi gereken Read ve Enroll haklarını veriyoruz.

Duplicate ettiğimiz bu template’ imiz ismini belirtiyoruz. Bunun için General tabına geliyoruz ve Template display name kısmına teplate name imizi veriyoruz. Alt kısımda bulunan Validty Period (Geçerlilik Süresi) ve Renewal Period (Yenileme Süresi) süreleri default olarak gelen ayarlardır. Dilerseniz kendinize göre değiştirebilirsiniz.

Subject Name tabına geliyoruz. Bu tab altında bazı değişiklikler yapacağız. İlk olarak bu sekmede Supply in the request seçeneğini değil Build from the Active Directory information seçeneğini işaretliyoruz. Böylelikle sertifika template imizi active directory yapına uygun hazırlıyacağız. Subject name format içeriğinden Common name’ i seçiyoruz.

Include this information in alternate subject name içerisinden DNS name’ i işaretliyoruz ve Apply diyerek Certificate Template’ imizin özelliklerini ayarlamayı tamamlıyoruz.

Oluşturduğumuz sertifika şablonumuzu artık kullanıma hazır hale getirerek yayınlayacağız. Bunun için Certification Authority konsolumuzda bulunan Certificate Templates’ e sağ clik yapıyoruz. Açılan menüde New > Certificare Template to issue diyoruz.

Enable Certificate Templates penceresinde oluşturduğumuz sertifika şablonumuzu seçiyoruz ve OK diyerek kullanıma açıyoruz.

Oluşturduğumuz Sertifika şablonumuz artık kullanıma hazır durumda. Work Folders kurulumda kullanacağımız Sertifika şablonumuzu artık kurulum yapacağımız sunucumuza ekleyeceğiz.

Work Folders kurulumunu yapacağımız sunucumuzun üzerine artık oluşturduğumuz sertifika şablonumuzu kullanarak sertifikamızı ekleyeceğiz. Bunun için MMC konsolumuzdan Certificates ‘ i işaretleyerek Addediyoruz.

Certificates Snap-in penceresinden Computer account’ ı seçerek Next diyerek devam ediyoruz.

Select Computer penceresinde sertifikamızı ekleyeceğimiz sunucumuz bu olduğundan Local computer seçeneğini seçiyoruz ve Finish diyoruz.

Artık oluşturduğumuz sertifika şablonumuzu kullanarak yeni sertifika talebi oluşturacağız ve Work Folders Sunucumuza ekleyeceğiz. Bunun için MMC konsolumuzdan Certificates > Personel’ a sağ click yapıyoruz. Buradan All Task > Request New Certificate... diyoruz.

Sertifika Kayıt penceremizde bilgilendirme penceremizi Next diyerek geçiyoruz.

Select Certificate Enrollment Policy penceresinde oluşturduğumuz sertifika şablonunu kullanarak gerçekleştireceğiz. Burada Active Directory Enrollmen Policy’ i işaretliyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Request Certificates penceremize geldik. Burada gördüğünüz üzere oluşturduğumuz sertifika şablonumuz burada SSL Certificate’ i işaretliyoruz ve Enroll diyoruz.

SSL Sertifikamız kayıt edildi ve sunucumuza başarılı bir şekilde yüklemiş olduk.

Sunucumuzun üzerinde SSL sertifikamızı görebiliyoruz.

Work Folders kullanımı için gerekli olan SSL sertifikamızı hazırladık ve file server’ ımız üzerine yükledik. Bundan sonra artık Work Folders kurulumunu ve IIS yapılandırmamızı gerçekleştireceğiz.

Not : Work Folders kurulumunu gerçekleştirmeden önce IIS rolünüzü kurmanızı öneririm. IIS Rolünün kurulumunda ekstra feature’ lar eklemeniz gerek bulunmuyor, gelen default featureları kurmanız yeterli olacaktır.

 Kurulumumuza başlıyoruz artık...

Work Folders kurulumumuzu gerçekleştireceğimiz sunucumuzda Add Roles and Feature Wizard’ ımızı açıyoruz. Server Selection kısmında kurulum işlemini yapacağımız sunucumuzu belirliyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Server Roles adımında artık Work Folders rolümüzü seçeceğiz. İlk başta belirttiğim üzere Work Folders bir rol değil, alt bileşendir. Bunun için File and Storage Service altında bulunan File and İSCI Services içerinde bulunmaktadır. Burada Work Folders bileşenimizi seçiyoruz ve Next ile devam ediyoruz. 

Features penceresinde ben ekstradan bir bileşen kurmayacağım, sizler kuracağınız extra bir bileşen varsa ekleyebilirsiniz. Ben Next diyerek devam ediyorum.

Confirm installation selections penceresin kurulacak olan birleşenlerimizi görüyoruz. Work Folders’ ı işaretlediğiniz zaman yanında File Server bileşeni de otomatik olarak kurulmaktadır. Üst kısımda bulunan Restart the destination server automatically if required kutucuğunuzda işaretlemenizde fayda var. Böylelikle sunucunun yeniden başlatılmaya ihtiyacı olduğunda otomatik olarak kendisi yeniden başlatacaktır. Artık Install diyerek bileşenlerimizi kurmaya başlıyoruz.

Bileşenlerimizin başarılı bir şekilde kurulumunu gerçekleştirdik.  Bu pencereyi Close diyerek kapatıyoruz artık.

Bundan sonraki işlemlerimizde yapacağımız ilk adımları IIS üzerinde gerçekleştireceğiz. Binding nameleri belirterek SSL Sertifikamızı bu binding nameler üzerinde kullanımı için ayarlayacağız.

Internet Information Services (IIS) Manager konsolumuzu açıyoruz. Burada Default Web Site’ ımızn üzerine sağ click yapıyoruz. Açılan menüde Edit Bindings... diyoruz.

Bu pencerede yeni bir Binding Name ekileceğiz. Bunun için Add diyoruz ve karşımıza gelen Add Site Binding penceresinde yapmamız gereken adımları gerçekleştireceğiz. Type kısmında Https olarak işaretliyoruz, çünkü work folders’ ın kullandığı protokol HTTPS dir. Type kısmını belirledikten sonra Port kısmı otomatik olarak 443 olacaktır. İleride Config dosyasından bu portu nasıl değiştirebileceğinizi göstereceğim.

Host name kısmında hatırlarsanız konumuzun en başında Work Folders ın kullandığı https://workfoldesServerName.domainName.Com/Net gibi binding nameler üzerinden connection kurmaktadır. Bunun için ben sunucumun adını ve domain name’ini tanımlıyorum. Sizlerde aynı şekilde ayarlayabilirsiniz.

SSL Certificate kısmında bu sunucumuza yüklediğimiz certifikamızı gösteriyoruz, bunun için Select diyerek sertifikamızı seçiyoruz ve OK diyoruz.

Site Bindings’ e baktığınız da iki tane binding name bulunmalıdır. Ben sizlere göstermek amacı ile bir tanesini oluşturdum. Diğer binding name’ i de aynı şekilde fakat bir Host Name atamadan oluşturmalısınız. Close diyerek artık penceremizi ve IIS Manager konsolumuzu kapatıyoruz.

Evet, arkadaşlar Work Folders kullanımı için yapmamız gereken Sertifika işlemlerini, IIS yapılandırmasını ve Work Folders bileşenimizin kurulumunu gerçekleştirdik. Bundan sonra artık kullanıcılarımızın kişisel dosyalarını belirleyeceğiz ve Work Folders yapılandırmamızı gerçekleştireceğiz.

Yukarıda ki işlemleri sırası ile gerçekleştirdiğiniz taktirde Work Folders yapılandırmanız sorunsuz olarak çalışacaktır.

Umarım sizlere faydalı olacaktır.

Bu makalemde sizlere Windows Server 2012 ile hayatımıza giren ve Windows Server 2012 R2 sürümü ile de devam IPAM Servisinin kurulumunu ve konfigürasyonu nu anlatacağım. IPAM kavramı yeni hayatımıza girmesine rağmen kullanımı ve içerdiği yönetimsel kapsam ile yapılarımızda kullanmaya başladık.

Dağınık yapılarda kullanmanızda fayda görüyoruz. Tek şubesi olan bir şirket bünyesinde IPAM (IP Address Management) kullanmanızı gerektirecek pek bir işlem olmayacaktır, çünkü yapınızda herhangi bir aksaklık olduğunda çok kısa sürede fark edecek ve müdahale edeceksinizdir. Fakat iş ve organizasyon yapınız dağınık ve genişse mutlaka kullanmanızı tavsiye ederim.

Böyle bir yapıda farklı Site larınızı merkezi bir yerden yönetiyorsanız ve Sitelar üzerinde DHCP, DNS ve NPS servisleriniz bulundukları yapıdaki personele hizmet veriyorsa ki bu servisler üzerinde yaşanacak olan herhangi bir sorunda işleyiş aksayacaktır ve müdahale için fark edilen süre olasılık la geç olacaktır.

Bahsettiğim bu servisler az da olsa tahmin etmiş olabilirsiniz IPAM (IP Address Management) rolünün ne iş için kullanıldığını, fakat ben sizlere biraz daha bilgi aktarayım...

IPAM network servislerimizin yönetimi için kullandığımız bir servistir. Bazıları için DHCP, DNS ve NPS servisi pek önemsenmese de aslında network’ ün iletişim ve haberleşmenin ana kaynağını barındıran servislerdir bunlar, çünkü bu servisler de olan bir aksaklık iletişim, data transfer ve yönetilebilirlikten faydalanamamak demektir.

İşte IPAM bu servislerimizin yönetimini, network yapısının sağlık ve servislerin durumunu kontrol etmemizi sağlayan bir servistir.

IPAM ile DHCP Server ve üzerinde bulunan Scopeları, DNS Server ve Zoneları ve NPS Sunucularımızı yönetebilir ve kontrol altında tutabiliriz.

Aklınıza gelebilir, ben bunu IPAM servisini bütün platformlarda kullanabilir miyim? Tabi ki hayır...

Sadece Microsoft platformları içinde kullanıla bilir ve minimum Windows Server 2008 sürümünde çalışan DHCP, DNS ve NPS servislerinde kullanılabilir ve önemli Active Directory Servisinin bulunduğu sunucuya kurulmamalıdır.

Microsoft tarafından yapılan IPAM yönetilebilirlik test kapsamı sonucunda 150 DHCP Server 40,000 Scope ve 500 DNS Server ve 350 DNS Zone’ a kadar sorunsuz olarak çalıştığı ve desteklediği belirtiliyor.

Biraz çok konuştuğumu sezdim. Ama neyse bu kadar bilgi şimdilik kafi olduğundan artık kuruluma ve konfigürasyon adımlarına geçiyoruz...

Server Manager konsolumuzdan Add Roles and Features Wizard diyoruz ve kurulum işlemimize başlıyoruz. IPAM kurulumu yapacağımız sunucumuzu seçip Next diyerek devam ediyoruz.

Select Server roles penceresinde bir role işaretlemeden devam ediyoruz.

Select Features pencresinde IP Address Management (IPAM) Server bileşenini işaretliyoruz açılan pencerede bu bileşenin kullanılabilmesi için yüklenmesi gereken diğer bileşenlerin bir listesi geliyor. Burada Add Features diyoruz ve kurulumumuza ek bileşenleri de ilave ederek devam ediyoruz.

Karşımıza gelen Confirm installation selections penceresinde yüklenecek olan bileşenleri hepsini görüyoruz. Yukarıda kurulum esnasında sunucunun yeniden başlaması gerekirse bunu otomatik olarak yapması için Restart the destination server automatically required kutucuğunu işaretliyoruz ve Install diyerek kurulumumuzu başlatıyoruz.

Installation progress penceresinde Installation succeeded olduğunu yani kurulumumuzun başarılı olarak tamamlandığını gördük. Bu pencerede Close diyerek kapatıyoruz ve IPAM konfigürasyonumuza başlıyoruz.

Server Manager konsolumuzdan IPAM’ a geliyoruz. Görüldüğü üzere konfigürasyonu tamamlamak için önümüzde 6 adım var. Kurulum tamamlandıktan sonra ilki olan Connect to IPAM Server adımı IPAM Server’ a bağlanıldığı ve hangi user ile bağlanıldığını görüyoruz. Biz ikinci adım olan Provision the IPAM Server diyerek devam ediyoruz.

Karşımıza gelen Before you begin penceresinde IPAM ile hangi rolleri yönetebileceğinizi gereken ayarları target server’ lara GPO ile dağıtabileceğinizi yani kısacası IPAM ile neler yapabileceğinizi belirten bu adımı Next diyerek geçiyoruz.

Configure Database penceresinde IPAM tarafından kullanılacak olan bütün verilerini tutacağı bir database olması gerekiyor. Burada gördüğünüz üzere iki seçeneğimiz var. Bunlardan ya Windows Internal Database (WID)’ ı kullanacağız ya da yapımızda bulunan herhangi bir Microsoft SQL Server’ ı kullanarak bir database belirteceğiz. Ben ilk seçenek olan WID’ ı işaretliyorum.  Ve Next diyerek devam ediyorum.

Not: Eğer SQL Server kullanacaksanız minimum SQL Server 2008 R2 olması gerekiyor.    

Select provisioning method penceresine geldik. Burada IPAM Sunucumuzun yönetimini yapacağı sunucularımızda yapmamız gereken ayarları burada otomatik olarak bir GPO ayarlayarak dağıtmamızı sağlayacaktır. Bunun için Group Policy Based seçeneğini işaretliyoruz. Burada bulunan GPO name prefix kısmında bir ön ek isim belirliyoruz ve devam ediyoruz.

Burada belirlediğiniz GPO Name Prefix’ i unutmayınız...

Confirm the Settings penceresinde yapılacak olan gerekli accountların hazırlanması, yönetimi yapacak olduğumuz sunuculara dağıtılacak GPO’ lar, IPAM veri tabanının oluşturulması, Erişim izinlerinin yapılandırılması gibi ayarları yapacağını belirtiyor. Bu pencerede artık Apply diyoruz ve işlemimizi kabul ederek başlatıyoruz.

Completion penceresinde bir önceki adımda belirttiğim işlemleri sorunsuz olarak yaptığını görüyoruz. Bundan sonraki bir diğer adıma geçeceğiz. Fakat önce alt kısımda gördüğünüz gibi diğer Group Policy Management üzerinde yapmamız gereken bir kaç işlem daha var. Bu pencereyi Close diyerek kapatıyoruz.

Yapılan ayarları ve konfigürasyonları GPO ile yönetilecek olan sunuculara dağıtımına geldik. Bunun için ortamda bulunan domain controller sunucumuz üzerinde çalıştırmamız gereken bir PowerShell komutu var.

PowerShell Command konsolumuzu açtıkdan sonra Invoke-IpamGpoProvisioning –Domain asilmutlu.local –GpoPrefixName IPAMGrouPolicy – DelegatedGpoUser Administrator –IpamServerFqdn IPAM.asilmutlu.local

Yukarıdaki komutu çalıştırıyoruz ve yapılacak olan işlemi onaylamak için “Y” tuşuna basıyoruz.

Gördüğünüz üzere bu işlemlerden sonra Group Policy Management konsolumuza baktığımızda 3 adet GPO oluştuğunu görüyorsunuz. Bu policyler IPAM Sunucumuzun kontrolünü sağlayacağımız sunucularımız için gereken yetki izinlerini içeriyor. Artık diğer adımımıza geçebiliriz. ;)

Bu işlemleri yaptıktan sonra IPAM Sunucusunun oluşturduğu Scheduleları göreceğiz. Eğer test ortamında bu işlemleri yapıyorsanız fazla beklememek için bu scheduleların zamanlamalarını değiştirebilirsiniz.

Artık üçüncü adımımıza geldik. Configure server discovery de belirtmemiz gereken kontroller sırasında hangi domain yapısı içerisinde keşif yapacağıdır. Açılan pencerede “ Select domains to discover “ kısmına etki alanımızı belirtiyor ve Add diyoruz. Alt kısımda keşif işlemi yaparken belirlediğimiz domain içerisinde hangi rollere sahip olan sunucuları araması gerektiğini belirtiyoruz. Bunun için ben Domain Controller DHCP Server ve DNS Server kutucuklarını işaretliyorum ve OK diyorum.

Gereken ayarları yaptıktan artık keşif işlemini başlatıyoruz. Bunun için Start Server Discovery diyoruz. Start dedikten sonra üst kısımda açılan bir pop-up keşif işleminin başladığını bizlere gösteriyoruz. Burada işlem biraz sürebilir, işlem süresini ve durumunu öğrenmek için More... link’ ine geliyoruz. Açılan Overview Task Details penceresinde işlemin tamamlanıp tamamlanmadığını görebilirsiniz.

Keşif işlemimiz tamamlandıktan sonra beşinci adım olan “Select or add servers to manage and verify IPAM Access” e geliyoruz. Keşif işlemimizden sonra discovery sırasında istediğimiz rollere sahip olan sunucuyu buldu. Details View kısmında bunu görebilirsiniz. Tabi IPAM Sunucumuz için şimdi gereken konfigürasyonları yapacağız. IPv4 kısmında karşımıza gelen “Set Manageability Status Unspecified” üzerinde sağ click yapıyoruz ve Edit Server diyoruz.

Açılan pencerede hatırlarsanız keşif için zaten istediğimiz rolleri belirtmiştik, burada da Server type kısmında bu roller seçili olarak geldi. Lakin alt kısımda bulunana Manageability Status kısmını Managed’ a getirmeniz önerilmektedir. Gereken bu ayarları da yaptıktan sonra OK diyoruz.

Oluşturulan GPO’ ların Sunuculara etki süresini biraz hızlandırmakta fayda var. Bunun için Bu rollerin kurulu olduğu sunucumuz üzerinde “gpupdate /force” komutunu çalıştırıyoruz.

Server Inventory > Ipv4 kısmında bir kaç kez F5 ile refresh yapın. Yapılan değişikliği algılayacaktır. Görüldüğü gibi aktif olması gerekiyor. Tabi ki IPAM tarafından bu sunucumuzun güncel bilgileri almasını sağlamalıyız.

Server bilgilerini toplamak için sağ click yapıyoruz ve “Retrieve All Server Data” diyoruz. Böylelikle bu sunucu üzerindeki güncel bilgileri toplayacaktır.

Evet, arkadaşlar IPAM Server kurulum ve konfigürasyonlarımızı tamamladık. Tabi ki bundan sonraki makalemizde IPAM’ ın kontrol ettiği servisleri nasıl gözlemleyeceğimizi sizlere ile paylaşacağım.

Umarım sizlere faydalı olacaktır...

 Deadlock, ölümcül kilit. Her sistem yöneticisinin veya Sql Adminin başına gelen bir olaydır deadlock. Deadlock hatasını alan bir kullanıcı bu hatanın düzeltilemez olduğunu düşünür ve programı kapatır açar. Aslında düzelen hiçbir şey olmamıştır. Sql üzerindeki transactionların (proseslerin) kilitlenmesine kısaca deadlock diyebiliriz.

Bir örnek vermek gerekirse; veritabanlarımızda bir güncelleme (update) işlemi yaptığımızda, güncelleme bitene kadar sql server ilgili tabloyu kilitler. Aynı sırada farklı bir transaction (işlem) tabloda bir güncelleme yapmak istediğinde bekletmeye alınır, timeout (zaman aşımı) süresi kadar kilidin açılmasını bekler. Bu süre içerisinde ilk transaction’ın bitmesini veya roll back (geri alınmasını) bekler. Bu iki transaction birbirini beklemeye başladığı sırada deadlock dediğimiz olay meydana gelir. Özetlersek, iki farklı kaynak birbirine erişmek istiyor fakat ikisi de birbirlerinin üzerindeki işlerin bitmesini bekliyor.

Deadlock’ın kesin ve net bir çözümü yok. Şunu şunu yaparsan çözümü budur diyemeyiz. Deadlock oluşmasını önleyici bir takım tedbirler ve analizler yapılabilir. Birçok deadlock’ı veritabanı dizaynı ve indeksleme sayesinde giderebiliriz. Ayrıca hata yakalama yöntemleri ile de deadlocklar önlenebilir. Bu makalemizde örnekler ile deadlock izleme ve tespit etmek için neler yapabiliriz bunları göreceğiz.

                Bu makale 4 bölümden oluşmaktadır:

1-      Deadlock Tespit Edilmesi

2-      Deadlock İle İlgili Bigl Toplama Süreci

3-      Deadlock Analizi

4-      Deadlock Tipleri

                Makalemizde kullanacağımız terimlere göz atalım;

Transaction – Veritabanında çalışan bir birim iş.

Kilit (lock) – Birden fazla eşzamanlı çalışan transactionları, senkronizasyon mekanizması kullanarak birbirleri arasında koruma sağlaması.

Lock mode – Transactionların kilitlendiğindeki erişim seviyesi.

Kilitlenme (blocking) – Bir transaction işlemi çalışmaya başladığında kilit talebinde bulunuyor ise, çakışan diğer diğer transactionların beklemesi ve ilk transaction bitene kadar diğerlerine izin vermemesi.

Deadlock – İki transaction birbirlerini blokladığında, her biri kaynakları üzerindeki kilidi açmaya çalışır, bu sırada transactionlar çatışma moduna düşer (conflicting mode) deadlock meydana gelir.

Bu makaleyi okumadan önce Transaction Locking ile ilgili Technet’teki makaleyi incelemenizde fayda var; http://technet.microsoft.com/en-us/library/jj856598.aspx

Deadlock Hakkındaki Yanılgılar – Yanlış Bilinenler

-          Deadlocklar Sql Server’ın açığıdır.

Sql 2005 ile ortaya atılan bir söylemdir, tam anlamıyla doğru değildir. Kodlama sonuçları yüzünden oluşan bir durumdur.

-          Deadlocklar önlenemez.

Evet yüzde 100 önlenemez ama önlenemez diye de çözüm arayışları bırakılmamalıdır. Deadlockları önlemek için yöntemler mevcuttur. Veritabanının tasarımını değiştirmek, T-Sql kod değişiklikleri, transactionları farklı bir sırayla veya ayrı bir şekilde çalıştırmak, deadlock önlemede en önemli faktörlerdendir.

-          Select ifadesinde NOLOCK kullanımı deadlockların oluşmasını engellemede en iyi yoldur.

En sık karşılaşılan yanılgılardan biri de budur. NOLOCK kullanmak o anda işinizi görür, sorgunuzu çalıştırır, kilitlenmede olmaz. Ama değişiklikler sorgu sonucuna yansımaz, o sırada ilgili tablolarda, bir update, delete veya insert işlemi yapılıyorsa bunlar sonuçları sizin sonuçlarınıza yansımaz. Uygunsuz bir çözümsüzdür. Sadece anlık sorgularda sürekli alışkanlık haline getirenler vardır, anlık sorgu NOLOCK’ın kullanılması çokta sıkıntılı bir durum değildir.

-          Her sorguyu indekslemek deadlock oluşmasını engeller.

NOLOCK ile aynı kapsamdadır. Deadlock oluşmasını büyük ölçüde azaltır fakat gereksiz yere indeksleme yapmak veritabanı boyutunu ciddi derecede arttırır. İndeksleme sorgu performansı için yapılır ama gereksiz indeksleme de performans kaybına yol açar. Bilinmeden yapılan indekslemeler kesinlikle tavsiye edilmez.

Kilitlenme birimleri

                Kilitlenme sırasında karşımıza çıkacak olan temel ana birimler şunlardır;

-          RID: Ram’in heap kısmında duran, satır üzerindeki kimlik no’sudur

-          KEY: Satırın indeks anahtarıdır.

-          PAGE: Veritabanının kilitledği herbir sayfaya page denir.

-          HOBT: Heap veya indeks bölümünün kilitlenmesi.

-          TABLE: Tablonun kilitlenmesi.

-          METADATA: Tablo şema açıklamasının kilitlenmesi.

Birden çok birim aynı anda kilitlenmeye maruz kalabilir. Bunun amacı da, en düşük kaynak seviyesinde, tam bir koruma sağlanmak istenmesidir. Kilitlenmeler tepeden aşağıda doğru hiyerarşik şekilde olur, önce tablolar sonra satırlar.

                Delete ifadesinde, tablo içinde önce 1 satır silme ile başlar. Bu sırada tablo için kilitlenme isteği oluşturulur, ardından her satır için değiştirilmeye karşı bu kilitlenme geçerli olur.

                Update ifadesinde, hiçbir kayıtta güncelleme yapılmasına izin vermez. Select ile sorgular yapmaya izin verir.

1.       Deadlock Tespit Edilmesi

Sql server periyodik olarak deadlock tespiti için arama işlemi başlatır. Varsayılan olarak bu periyodik monitörleme işlemi 5 saniye aralıkla yapılmaktadır. Sql server’da deadlock tespit edildiğinde bu zaman 100ms’ye kadar düşer ve deadlock lar tamamen bitene kadar 100ms periyodu ile taramaya devam eder, deadlock’lar tamamen bittikten sonra arama periyodu 5 saniyeye tekrardan çıkar.

Deadlock araması sırasında, bloke olan işlemler tespit edilir, hangi kaynağın bloke koyduğu bulunur ve bu işlem yinelemeli olarak devam eder.

Deadlock tespit edildiğinde, deadlock gören işlemlerden birisi sonlandırılır ve işlem geri alınır (roll back transaction). Kullanıcı 1205 no’lu hatayı alır. http://technet.microsoft.com/en-us/library/aa258770(v=SQL.80).aspx Roll back yapılan işlemde ilk önce Deadlock_Priority (deadlock önceliği) seviyesi düşük mü yok sa yüksek mi diye bakılır. Buna bakılması için, çalışan işlemin içinde deadlock_priority nin tanımlı olması gerekmektedir. Eğer priority ayarları default olarak bırakılmış ise (genelde bu ayar yapılmaz) hangi işlemin (transaction) roll back yapması daha hızlı ve daha kolay olacaksa, o işlem deadlock victim (deadlock kurbanı) seçilir ve roll back olur.

2.       Deadlock ile İlgili Bilgi Toplama Süreci

Deadlock ile ilgili bilgileri toplarken Trace Flag’leri kullanacağız. Trace flaglar ilk önce Sql Server 2005’te kullanılmaya başlandı. Dbcc Traceon komutu ile kullanılırlar.

Dcc Traceon: http://technet.microsoft.com/en-us/library/ms187329.aspx

Trace Flaglar: http://technet.microsoft.com/en-us/library/ms188396.aspx

Dbcc Traceon komutu -1 parametresi kullanıldığında tüm oturumları kapsayacak şekilde çalışır.

Deadlocklar yakalamamız için trace flaglardan 1204 ve 1222’yi takip etmemiz gerekecektir. Aynı zamanda hatalog larına da bu kayıtların gelmesi için gerekli ayarları yapmamız gerekecektir. Aşağıda bununla ilgili örnekleri yapacağız.

Trace flag 1222’yi nasıl aktif hale getireceğimize bakalım;

Sql Server Management Studio’yu açıyoruz.

New Query diyerek, yeni bir sorgu ekranı açıyoruz.

1222 Trace flag için aşağıdaki Dbcc kodunu yazıp Execute diyoruz,

R1

1222 flag’imiz etkin oldu, şimdi durumuna bakalım,

R2

Status 1 oldu, ama sadece bu oturum (Session) için geçerli.

Trace flag’imizi iptal etmek içinde aşağıdaki kodu yazıyoruz.

R3

Trace flag’in genel olarak (Global) açılması için -1 parametresini kullanıyoruz,

R4

Status kontrolü yaptığımzda global seçeneği 1 oldu,

R5

Trace flag için yaptığımız bu ayarlar geçici olmuş oldu. Kalıcı olarak sürekli trace flagleri izlemek istiyor isek, Sql server’ın açılışına –T parametresini girerek, sürekli açık kalmasını sağlayabiliriz.

Bunun için Sql Server Configuration Manager’ı açıyoruz.

Sql Server Services – Sql Server (instance adı) sağ tıklayıp “Properties” bölümünü açıyoruz.

R6

“Startup Parameters” sekmesine gelip, -T1222 parametresini yazıp Add ile ekleme işlememizi tamamlıyoruz.

R7

Apply dedikten sonra Sql server hizmetinin yeniden başlatılması gerektiğini belirten bir uyarı çıkıyor.

R8

Sql Profiler ile İzleme Yapılması

                Sql Server Profiler, xml formatında bize deadlock’ların bir grafiğini sunabiliyor. Bilgi toplama sürecinde, Deadlock’lara sebep olan sorunları bu grafiksel arayüz sayesinde daha rahat bakabiliyoruz. Xml dosyalarından deadlockları okumak ve analiz etmek daha hızlı olmakla beraber, zaman kazandıran bir özellik gibi de düşünebiliriz.

                Sql Server Profiler’ı, Management Studio’da Tools bölümünden açıyoruz.

R9

Şablon olarak boş seçiyoruz.

R10

Events selection kısmında da “Locks” kısmından deadlock graph ı işaretliyoruz.

R11

Deadlock Graph’ı seçtikten sonra, yan tarafta “Events Extraction Settings” yani olayımızla ilgili sonuçları kaydedebileceğimiz seçenekler çıktı.

Bu kısımda Deadlock XML’i işaretliyoruz. Deadlock ile ilgili tüm olayları xml formatında masaüstüme kaydedecek şekilde ayarladım.

R12

Deadlock izlememiz başlamış durumda, deadlocklar oluştuğu zaman aşağıdaki ekrana gelmeye başlayacak.

R13

Olay Bildirimleri – Event Notifications

                Trace olaylarını yakalayıp bunları olay olduğunda otomatik olarak bildimelerini sağlayan yapıya Event Notifications yani Olay Bildirimleri denmektedir. Bir bildirim ve bilgi mesajı içeriğiden olabilirler. Windows event logtaki warning ve info mesajları gibi.

                Olay bildirimlerini alabilmek için, olay mesajlarını bir kuyrukta yakalamak gerekmektedir. Bu yakalanan verilerin nereye yönlendireceğini ve bunu bir servis gibi çalıştırmaya şimdi bakacağız.

                Deadlock durumlarını yakalamak için msdb veritananında önce bir Queue yani kuyruk oluştuyoruz.

R14

Yeni bir servis Broker Service oluşturuyoruz. Detaylar için: http://technet.microsoft.com/en-us/library/ms190332.aspx

R15

Servisten sonra Olay Bildirimi için Event Notification’ı oluşturmamız gerekiyor. Detaylar için: http://technet.microsoft.com/en-us/library/ms189453.aspx

R16

Bakalım bildirim ayarlarımız olmuş mu, aşağıdaki sorguyu çalıştırıyoruz.

Servis adımızda atanmış durumda. İzleme servisimiz başarıyla oluşmuş gözüküyor.

R17

                Deadlock bilgilerini toplamak bizlere deadlockların sebepleri hakkında çok önemli bilgiler vermektedir. Bu yüzden bilgi toplama aşaması önemlidir. Görüldüğü gibi, Sql Server varsayılan olarak bize deadlockların bilgilerini sunmuyor. Şu aşamaya kadar bilgi toplama nasıl yapılır bunları gördük, şimdi bu bilgileri nasıl analiz edeceğimize bakacağız.

3.       Deadlock Analizi

                Deadlock analizinde, ilk bakılacak nokta, deadlock olan proseslerin hangisinin roll back olduğudur. Bunu tespit edebilmek için, proseslere – id, bekleme zamanı, öncelik v.b. ve kaynağına yani neden olan sebepleri inceleyeceğiz.

Hata logları Sql üzerinde xp_readerrorlog üzerinde tutulmaktadır, buraya 1222 nolu trace flag’imiz ile ilgili hatalarda buraya da gelecektir.

R18

İlk olarak xml formatında deadlock isminde tanım yapıyoruz, ardından da her defasında 5 mesaj yakalayacak şekilde kodumuzu yazıyoruz.

R19

Şu anda bir deadlock olmadığı için NULL geldi, deadlock lar olduğunda burada xml formatının linkini verecek ve bu link üzerinden hangi sorgularda deadlock olduğunu görebileceğiz.

4.       Deadlock Tipleri

4.1   Update Durumundaki Kilitlenmeler

                Aynı anda çalışmaya başlayan Update komutlu iki prosesimiz olsun. Proses A Tablo A’ya, Proses B de Tablo B’ye Update komutu ile işleme başlasın. Bu durumda Tabla A ve Tablo B’yi bu iki proses kitleyecektir. Proses A Tablo B’de işlem yapamaz,  Proses B’de Tablo A’da işlem yapamaz.

R20

                Proses A ve B, her iki tabloyada Update yapmak istediğinde, Tablo A’nın daha büyük tablo olduğunu varsayarsak, bu esnada Proses B deadlock victim olacak ve roll back transaction yapılarak, yaptığı işlemler geri alınacaktır. Proses A hem Tablo A ya hem de Tablo B üzerinde update işlemini gerçekleştirecektir.

R21

Sql üzerinde bir örnek ile anlatmaya çalışalım;

Deadlock isminde bir veritabanı oluşturuyoruz,

R22

Olşturduğumuz veritabanımızda, TabloA isminde bir tablo ekleyelim.

R23

TabloA’nın içine Insert into ile rastgele veriler kaydedelim,

R24

Kolon 1 de Clustered Index’de oluşturalım,

R25

Bakalım verilerimiz gelmiş mi, görüldüğü gibi rastgele veriler tabloma kayıt olmuş gözüküyor.

R26

Daha sonra deadlock ta kullanmak için 2 satırı siliyorum,

R27

Bir tane stored prosedür olan bir tablo daha oluşturalım, tablonun adına TabloB diyorum, tabloma ilk tablomda olduğu gibi rastgele veriler ekliyorum. Bu sefer non clustered indeksini c2’de oluşturuyorum.

R28

Tablo A için basit bir Select sorgusu içeren Stored Procedure hazırlıyorum,

R29

Bir de TabloA için basit bir Update Stored Procedure hazırlıyorum,

R30

Veritabanlarımızı, tablolarımızı ve stored prosedürlerimizi hazırladık. Şimdi deadlock örneğimiz ile devam edelim.

Tablo A’da c2 kolonunda güncelleme işlemi yapıyorum. Begin trasaction diyerek, işlemi başlatıyor ve açık tutuyorum.

R31

Şimdi de Tablo B ve Tablo A da update işlemini başlatıyorum,

Evet sürekli Executing query dönüp durmaya başladı, diğer transaction tarafından prosesimiz bloklandı.

R32

Tablo B de c2 sutünunda güncelleme işlemi yapalım,

R33

İkinci kere güncelleme yapmama izin vermedi ve 2. Prosesimizde deadlock hatamızı verdi, bakalım ilk proseste ne olmuş, ilk proseste Executing query sürekli çalışır halde bloklanmış durumdaydı.

R34

Görüldüğü gibi, 2. Prosesi deadlock victim (kurban) yaparak ilk prosesimizin tamamlanmasını sağladı. Eğer bunu yapmamış olsaydı, bu işlemler biz durdurana kadar sürekli bekleyecek ve hiçbir iş yapmayacaklardı.

4.2   Insert Durumundaki Kilitlenmeler

                Arda arda seri bir şekilde kayıt olan verilerde, veri kontrolü esnasında, iki veri arasında olmayan veri sorgulanmaya başlandığında, eş zamanlı olarak bir select sorgusu çalışıtı. Eksik olan verileri insert komutu ile veritabanına kayıt etmek isterken, 2 sorgudan biri deadlock victim olur ve rollback ile yaptığı işlemler geri alınır. Sql kodlarımızda bu tarz kontroller koyabiliriz, eksik olan bilgi eğer yok ise insert ile girişini yap gibi örnekler karşımıza çıkmaktadır.

                İki select sorgusu ve eksik olan veriler insert edilmeye başlandığında Deadlock oluşuyor

R35

Bu sırada ikinci proses deadlock victim olur, transaction geri alınır ve 304 nolu kayıt insert edilir.

R36

4.3   Silme Durumundaki Kilitlenmeler

                Sql Server üzerindeki bölünmüş tablolar yani partitioned tables, üzerinde oluşan deadlocklardır. Örnek olarak bölünmüş bir tabloda silme işlemini ele alalım. Partition table’ımız iki kısım olsun ve ilk kısımdan bir satır silmek istediğimizde sadece partition level kısmı kadar kilitler, yani tüm partition table’a ait tabloları kilitlemez. Ama bu silme işlemi, eş zamanlı olarak, hem birinci hem de ikinci bölümdeki alandan veri silmek istediğinde deadlock gerçekleşmiş olur.

                Partition edilmiş bir tablodan eş zamanlı olarak veri silme işlemini aşağıdaki şeklimizde gösterelim,

R37

                Bu makalede sizlere, deadlock nasıl tespit edilir ve nasıl izlenmesi gerektiği hakkında bilgiler aktarmaya çalıştım. Deadlocklar her zaman olacaktır, tam anlamıyla engellenecek bir durum değildir, aynı tablo üzerinde birden fazla kişinin çalışması önlenemez bir durumdur. Deadlockları azaltmak ve/veya önlemek için T-Sql kodunda kontroller koyabiliriz, veritabanımızın mimarisine göre özelleştirilmiş önlemler alınmalıdır.

Hepimizin fark ve takip ettiği gibi artık sistemler arası otomasyon gün geçtikçe önem kazanmakta. Özellikle Microsoft Azure kullanımında arka planda çalışan otomasyon işlemlerinin ne kadar yoğun olduğunu tahmin etmek zor olmayacaktır. Bu makalemde sizlere System Center ürün ailesinin bir bileşeni olan Orchestrator ın nasıl çalıştığı ve bileşenleri hakkında genel bilgi vermeye çalışacağım. Bu makale ile birlikte aslında otomasyon dünyasında beraber bir yolculuğa çıkıyor olacağız.

IT dünyasında otomasyonun yani bazı işlemlerin bizim önceden tasarladığımız şekilde ilerleyerek işlemleri tamamlaması gittikçe önem kazanmakta. En basiti günlük olarak yaptığımız işlemleri (bir sunucu üzerinde ki hizmetin çalışıp çalışmadığı, kullanıcı parolasının sıfırlanması ve parolanın kullanıcının cep telefonuna gönderilmesi vb.) ya da çok daha kompleks işlemleri arka planda bizim için yapıyor olması bile sistem yöneticilerinin yükünün hafiflemesi anlamında önemlidir. Aynı zamanda System Center ailesinin diğer bir ürünü olan Service Manager ile de bağlantı kurabilir ve son kullanıcılara açılan bir portal üzerinden yapılacak işlemlerin otomasyonunda da Orchestrator arka planda kullanılabilmektedir.

Orchestrator ın bileşenlerine bakacak olursak,

·         Runbook

·         Management Server

·         Runbook Server

·         Orchestrator Database

·         Runbook Designer

·         Runbook Tester

·         Orchestration Console

·         Orchestrator Web Service

·         Deployment Manager

Şeklinde sıralayabiliriz. Bu bileşenleri açıklayarak makalemize devam edelim.

Runbook: Runbook dediğimiz aslında yapmak istediğimiz iş akışının görsel olarak tanımlanmasıdır. Runbook Designer kullanarak bu runbook ları görsel ortamda oluşturabilir, runbook içerisinde ki bileşenlerin birbirleri ile ilişkisini tanımlayıp akış diyagramını oluşturarak yapmak istediğimizi ortama yansıtabiliriz. Örneğin ortamda bulunan sanal makineler üzerinde bulunan snapshot sayılarını tespit edip bunlar arasında sayısı birden fazla olanlar için diğer bir system center bileşeni olan Operations Manager üzerinde alert oluşturabiliriz. Ya da sunucularımız üzerinde sürekli çalışıp çalışmadığını kontrol etmemiz gereken bir hizmetin çalışma ya da çalışmama durumları için farklı davranışlar tanımlayıp bunların uygulanmasını sağlayabiliriz. Tüm bunları tasarladığımız ve uyguladığımız ortama Runbook denir. Runbook lar herhangi bir yüksek erişilebilirlik çözümü sunmamaktadır. Onun yerine runbook ları çalıştıran Runbook Server ın yüksek erişilebilirlik çözümünün uygulanması yeterli olacaktır.

Management Server: Management server Runbook Designer ile tüm verilerin bulunduğu Orchestrator veritabanı arasında iletişimi sağlayan bir katman olarak düşünülebilir. Her orchestrator ortamında sadece bir Management Server olabilir. Ancak runbook ların çalışmaya devam etmesi için Management Server ın çalışır durumda olması gerekmemektedir. Eğer Management Server ayakta değilse Runbook Designer tarafında çalışma yapılamayacaktır ancak o anda çalışan runbook lar çalışmaya devam edeceklerdir. Dolayısıyla var olan runbook ların da çalıştırılması, durdurulması ya da izlenmesi gibi işlemler yapılamayacaktır.

Runbook Server: Runbook Server Orchestrator Deployment Manager ile yapılandırılan bir Windows hizmetidir. Runbook Server, Management Server a ihtiyaç duymadan direk olarak orchestrator veritabanı ile konuşmaktadır. Ortamda birden fazla Runbook Server bulunabilir,  böylece çalışan runbook ların oluşturduğu yoğunluk dağıtılabilecektir ve aynı zamanda yüksek erişilebilirlik de sağlanabilmektedir. Bir Runbook Server üzerinde aynı anda en fazla 50 Runbook çalıştırılması önerilmektedir. Genel dizayn olarak Runbook Server lar yüksek erişilebilirlik yapılarını (failover cluster) desteklememektedirler. Yedeklilik için iki farklı çözüm düşünülebilir. Bunlardan ilki az önce bahsedildiği gibi birden fazla runbook u ortamda bulundurup çalıştırılan runbook ları dağıtarak yedeklilik sağlanabilir. Diğer yöntem ise, heartbeat yöntemi kullanılarak 3 kayıp heartbeat sinyali ya da 45 saniye diğer runbook server a ulaşılamaması durumunda ilgili runbook server üzerinde çalışan runbook lar diğer runbook server üzerine aktarılabilir. Bu işlemi yapabilmek için "Runbook Server Monitor" hizmeti kullanılabilir. Bu hizmet Orchestrator Runbook Server ların sağlık durumlarını izlemekte ve Orchestrator platform event lar oluşturmaktadır. Bu iki yöntem dışında herhangi bir yüksek erişilebilirlik seçeneği sunulmamaktadır.

Orchestrator Database: Orchestrator veritabanı Microsoft SQL Server 2008 ya da 2012 üzerinde çalıştırılmaktadır. Veritabanı, içerisinde tüm runbook ları, log kayıtlarını ve konfigürasyon bilgilerini barındırmaktadır. Yüksek erişilebilirlik senaryolarında cluster yapıda ki SQL Server lar üzerinde çalıştırılması tavsiye edilmektedir.

Runbook Designer: Düşündüğümüz tüm otomasyon işlemlerinin tasarımını, testini yapmamızı ve yönetmemizi sağlayan arabirimdir. Windows explorer da ki ağaç yapısına benzeyen sol taraf ile bulunan runbook larımızı istediğimiz gibi kategorileyip saklayabiliriz. Sağ bölümde ise Microsoft ya da üçüncü parti bir firma tarafında sağlanan Integration Pack leri görebiliriz. Orta bölümde ise düşündüğümüz akışı tasarlayabiliriz.

Runbook Tester: Tasarladığımız iş akışlarının gerçek ortamda çalıştırmadan önce test edebildiğimiz ya da problem yaşadığımız runbook lar için troubleshooting yapabileceğimiz ortamdır.

Orchestration Console: Orchstrator veritabanın da bulunan tüm runbook ların görülüp, başlatıp/durdurulabileceği, gerçek zamanlı olarak runbook ların durumlarının görülebileceği ya da yönetilebileceği bir araçtır. Ayrıca bu araca web arayüzünden de ulaşılabilmektedir. Web üzerinden konsola ulaşabilmek için bağlanılan sistemde Silverlight kurulu olmalıdır. Konsol üzerinden herhangi bir runbook çalıştırmak istediğimizde eğer runbook içerisinde veri girişi gerekiyor ise karşımıza veri girişi yapabileceğimiz bir ekran çıkacaktır. Konsol üzerinde IIS hizmeti çalıştıran bir sunucu üzerine kurulabilir. Eğer konsol için bir yedeklilik isteniyor ise load balancing ayarlaması yapılmış birden fazla IIS çalıştıran sunucu üzerine kurulum yapılabilir.

Orchestrator Web Service: Dış uygulamaların Orchestrator ile bağlantı kurabilmesini sağlayan hizmettir. Aynı zamanda runbook altyapsının diğer portaller ve araçlar üzerinden kullanabilmeyi sağlamaktadır. Benzer şekilde Orchestrator Web Service de üzerinde IIS hizmeti çalışan bir sunucuya kurulmak zorundadır. Yüksek erişilebilirlik yapıları için load balancer arkasında çalışan sunucular üzerinde yapılandırılarak yedeklilik sağlanabilir.

Deployment Manager: Orchestrator içerisinde kullanılmak istenen Integration Packs (IPs) leri sisteme almak için kullanılan arabirimdir.

Genel olarak Orchestrator altyapısının şeması aşağıda ki gibidir,

Yukarıda ki şemaya bakıldığında ortamda ki en kritik bileşenin Orchestrator veritabanının bulunduğu SQL server sunucusu olduğu görülecektir. Yüksek erişilebilirlik ortamlarında SQL Server yapısının da failover cluster yapıda olması tavsiye edilmektedir. Yine şemada görüleceği üzere Runbook Server larında birden fazla olarak düşünüldüğü ve Runbook Server tarafında yüksek erişilebilirliğin sağlandığı görülmektedir.

Peki Orchestrator kurulumlarında tercih edilebilecek yapılar standart olarak nasıldır? Burada da üç ana başlık karşımıza çıkmakta. Bunlar,

Tek Sunucu Üzerinde Orchestrator Çalıştırılması: Bu yapıda tahmin edileceği üzere her bileşen tek bir sunucu üzerine kurulmuş olup production ortamlarında tavsiye edilmemektedir. Ancak test ortamlarında ya da küçük ortamlarda rahatlıkla kullanılabilecek bir yapıdır.

Yüksek Erişilebilirlik Seviyesinde Orchestrator Yapısı: Yukarıda Orchestrator bileşenlerini anlatırken herbir bileşenin yüksek erişilebilirlik için nasıl yapılandırılabileceğinden bahsetmiştik. Bu bileşenler sırasıyla Orchestrator Database, Runbook Servers ve Orchestrator Web Service şeklinde idi. En iyisi düşünülerek tasarlanmış yüksek erişilebilirlik sağlayan orchestrator yapısı aşağıda ki şemada rahatça görülecektir.

Yukarıda ki şemaya göre anahtar durumda ki tüm yapıların yedeklilik esasına göre yapılandırıldığı ve çalıştığı görülebilir. Örneğin Orchestrator veritabanı cluster yapıda ki bir SQL sunucusu üzerinde çalışmaktadır. Keza Orchestrator web service de bir load balancer arkasında hizmet vermektedir.

Farklı Site lar Arasında Yüksek Erişilebilirlik Sağlayan Orchestrator Yapısı: Aşağıda ki şemada A ve B olarak isimlendirilmiş olan iki datacenter arasında kurulmuş olan Orchestrator yapısı görülebilir.

Bu makalemde sizlere System Center ürün ailesinin bir bileşeni olan Orchestrator ın nasıl çalıştığı ve bileşenleri hakkında genel bilgi vermeye çalıştım diğer makalelerde görüşmek üzere...